Prejhierman zaklikaŭ ES zapluščyć vočy na aryšty ŭ Biełarusi
«Hałoŭnaje, kab ES nie paddaŭsia emocyjam», — piša kiraŭnik «Libieralnaha kłuba» ŭ artykule na sajcie Carnegie Europe.
«Kadry žorstkaha abychodžańnia z pratestoŭcami ŭ Biełarusi abyšli zachodnija ŚMI», — piša palitołah Jaŭhienij Prejhierman, ale, adznačaje jon, «uzrovień žorstkaści, prademanstravany pravaachoŭnikami, našmat nižejšy, čym u papiarednija razy. Tym nie mienš, — piša jon, — znoŭ čuvać hałasy, što zaklikajuć ES pryniać karnyja miery».
«Dva baki prajšli hety cykł raniej, i ES moža vučycca na ŭłasnym dośviedzie. Zamiest taho kab dumać, jakim čynam pakarać Alaksandra Łukašenku, ES maje racyjanalna šukać adkazy na inšyja klučavyja pytańni. U tym liku pra razumnaje pašyreńnie kantaktaŭ [engagement] z režymam», — piša Prejhierman.
Biełaruski palitołah pryvodzić ceły šerah arhumientaŭ na karyść svajoj pazicyi.
Pa-pieršaje, jon abhruntoŭvaje heta charaktaram Łukašenki. «Pad ciskam … jon zaŭsiody ŭžyvaje tyja samyja mietady kantrolu i padaŭleńnia patencyjnych palityčnych pahroz, — piša Prejhierman i spakušaje. — I naadvarot, kali jon nie adčuvaje cisku, jon bolš schilny prymać hnutkija rašeńni i prysłuchoŭvacca da alternatyŭnych dumak».
«Kali režym užyvaje represii, jakaja reakcyja ES budzie najlepšaj dla 9,5 miljonaŭ biełarusaŭ? Što budzie najlepš dla suvierenitetu Biełarusi? Što budzie najlepš dla budučyni biełaruska-jeŭrapiejskich adnosin? — pytajecca Prejhierman i adkazvaje. — Pašyreńnie kantaktaŭ — bolš racyjanalnaje [jak padychod] i lepš viadzie da stratehičnych metaŭ».
Prejhierman puskaje krytyčnyja streły na adras apazicyi, nazyvaje jaje «marhinalizavanaj i zahruzłaj va ŭnutranych razborkach».
«Sankcyi ES spryjajuć dalejšaj marhinalizaciy idei pieramien, — praciahvaje Prejhierman. — Spytajciesia pradstaŭnikoŭ biełaruskich NDA, što pracujuć unutry krainy (nie tych, što bazujucca za miažoj), pry jakich umovach im lahčej dziejničajecca — u čas sankcyj ci pašyreńnia kantaktaŭ — i adkaz budzie adnaznačny».
Nastupny arhumient Prejhiermana — «lubyja sankcyi dajuć dadatkovyja arhumienty jastrabam unutry režymu, kab zamarozić usiu hramadskuju aktyŭnaść. Žyćcio hramadzianskaj supolnaści tady abmiažoŭvajecca tym, što zazvyčaj nazyvajuć apazicyjnym hieta».
«Idei reformaŭ, demakratyi i histaryčnaj pamiaci nie abjadnoŭvajuć biełaruskaje hramadstva, jak toje było ź inšymi nacyjami Uschodniaj i Centralnaj Jeŭropy ŭ 1980-ja i 1990-ja. Sankcyi tolki ŭzmacniajuć prablemy hietaizacyi, — śćviardžaje Prejhierman, — pašyreńnie ž kantaktaŭ prynamsi palahčaje choć niejkuju adkrytaść urada i stymuluje jaho supracu jak ź ES, tak i z hramadzianskaj supolnaściu Biełarusi».
Prejhierman abviarhaje navat «zvykły kontrarhumient, što sankcyi zmušajuć ułady vyzvalić palityčnych viaźniaŭ (a ich u Biełarusi ciapier niama)», — zaznačaje tut Prejhierman. Naadvarot, piša palitołah, «u minułym režym vypuskaŭ palitviaźniaŭ tolki jak vynik pieramoŭ z Zachadam. Bolš za toje, pieramovy i pašyreńnie kantaktaŭ dapamahali praduchilić zaviadzieńnie bolšaj kolkaści kryminalnych spraŭ suprać apazicyi».
«Razumnaje pašyreńnie kantaktaŭ spryjaje stvareńniu ŭzajemazaležnaściej i efiektyŭnych ryčahoŭ upłyvu, — piša Prejhierman, — ale dla hetaha treba čas i nastojlivaść».
Lubyja sproby pakarać biełaruski režym za represii buduć šturchać krainu da Rasii, piša palitołah.
Jaŭhienij Prejhierman — adzin z kiraŭnikoŭ «Libieralnaha kłuba» — analityčnaj hrupy, jakaja pravodzić u tym liku sustrečy Minsk Dialogue Track-II. Adnym z daśledčykaŭ u Carnegie Endowment, dzie apublikavany artykuł Prejhiermana, źjaŭlajecca inšy prychilnik «pašyreńnia dyjałohu» ź Biełaruśsiu — Bałaž Jarabik.
«Hałoŭnaje, kab ES nie paddaŭsia emocyjam. Jeŭrapiejcam treba vyvučać uroki minułaha», — padsumoŭvaje Prejhierman.
