Źmicier Drozd prezientavaŭ «Bunt Batanikaŭ»
Źmicier Drozd
14 sakavika ŭ Miensku adbyłasia prezentacyja knihi historyka, archivista Źmitra Drazda «Bunt Batanikaŭ». Na prezentacyju pryjšli byłyja palitviaźni, jakija paśla padziejaŭ Płoščy-2010 taksama trapili za kraty: Iryna Chalip, Aleś Michalevič, Siarhiej Kazakoŭ, Aleś Kirkievič, a taksama paplečniki z «Eŭrapiejskaj Biełarusi», kalehi-archivisty, siabry dziacinstva.
Adkryŭ imprezu 13-hadovy salist hurtu «Biez sekundnaj strełki» Mścisłaŭ Cieraškoŭ. Jon vykanaŭ «Soła biełaruskaje — davajcie zaśpiavajem» pa matyvach viadomaha hita Tota Kutuńjo, syhraŭ na flejcie papularnyja melodyi.
Novaja kniha Źmitra Drazda — šostaja pa liku. Heta dziońnik, jaki były palitviazień vioŭ ź pieršaha dnia zatrymańnia, padčas śledztva, sudovaha pracesu, uvieś čas źniavoleńnia ŭ Babrujskaj kalonii i da samaha vyzvaleńnia.
«Heta nie memuary, heta svojeasablivy rukapisny «onłajn» tych padziejaŭ. Kniha hetaja «šmatuzroŭnievaja»: akramia chroniki, uspaminaŭ, tut šmat dakumentaŭ, fatazdymkaŭ, pratakołaŭ. «Batanik» — heta «akularyk», zavučka, vydatnik. Ale dla mianie «batanik» — heta pierš za ŭsio čałaviek tvorčy, intelihientny. Tamu ja ŭ naźvie hetaje słova pišu ź vialikaj litary».
Usim svaim siabram, kaleham Źmicier asabista padaravaŭ knihu i daŭ słova.
Volha Huleckaja, redaktarka knihi, skazała, što vielmi rada bačyć jaje hierojaŭ:
«Pakul jość u nas takija «bataniki», takaja talenavitaja moładź — žyvie Biełaruś!»
«Ź Siarhiejem Kazakovym možna nia tolki chadzić u raźviedku, ale i siadzieć u turmie», — tak pradstaviŭ Źmicier adnaho z hierojaŭ knihi.
«U Babrujskaj kalonii, u karantynie my ź Siarhiejem atrymali kantrabandu — maroziva «plambir». Heta było samaje smačnaje maroziva ŭ maim žyćci…» — uzhadvaje Źmicier Drozd.
Aleś Kirkievič, jaki taksama adsiedzieŭ za Płošču, kaža:
«Ja vielmi rady, što siarod nas byŭ prafesijanał, historyk i archivist, jaki moh z navukovaha boku ŭsio zanatavać. Budzie kamu ŭ svoj čas korpacca ŭ archivach Šunieviča».
Kandydat u prezydenty Aleś Michalevič zaŭvažyŭ:
«Jość ludzi, jakija ŭsio apisvajuć. Ad mianie, čałavieka, jaki tak i nie napisaŭ knihu, bo nie chacieŭ uzhadvać niepryjemnaje, ciažkaje — vialikaja ŭdziačnaść Źmitru za hetuju knihu».
Žurnalistka Iryna Chalip, taksama były palitviazień, kaža:
«Kali paśla adsiedki ja ŭpieršyniu ŭbačyła Drazda, ja pra siabie i padumała: «Jaki batanik, intelihient. I jon moh hramić Dom uradu?» Kali ja pierabiraju ŭ pamiaci ŭsich, chto adsiedzieŭ za padziei 2010 hodu — Niaklajeva, Sańnikava, Radzinu, Drazda, Kazakova i mnohich inšych, ja pierakananaja — my b krainu paciahnuli elementarna. Ja b nazvała heta buntam prafesijanałaŭ, kvalifikavanaj mienšaści! My adyhrali svaju rolu. Kali sustrakajemsia my, «dziekabrysty», uzhadvajem «amerykanku». Na moj pohlad, takija knihi pavinny isnavać, i ich pavinna być šmat. Takuju knihu pavinien byŭ napisać kožny, chto adsiedzieŭ. Kab spraścić pracu archivistam nastupnych pakaleńniaŭ».
Historyk-archivist Volha Babkova nazvała Źmitra Drazda čałaviekam-instytutam, śvietłaj hałavoj. Uzhadała narodnuju mudraść: «Pamiać čałaviečaja vielmi karotkaja, kali b piśmom papiranaja nie była». Tamu, kaža jana, vielmi važna ŭsio zanatavać.
Źmicier Drozd paabiacaŭ, što idej i napracovak u jaho proćma, tamu prezentacyjaŭ budzie jašče šmat.
* * *
Čytajcie taksama:
