«Jon piša skarhu suprać rasijskaha ściaha. Praviercie, moža, jon nacyjanalist»
Piša Kastuś Šytal.
Hetym razam ja vyrašyŭ jechać na Parfienava aŭtobusam. Nie pajšoŭ, jak zazvyčaj, praz uvieś horad na skryžavańnie z kalcavoj darohaj, a zajšoŭ u «zabiahałaŭku» nasuprać aŭtastancyi. Uziaŭ kavy «try ŭ adnym» u płastykavym kubačku, piražok z kapustaj. Sieŭ za stoł, piŭ kavu i čytaŭ apovieść Mikałaja Hohala «Viečiera na chutorie bliz Dikańki».
Kali da aŭtobusa Dokšycy–Vaŭkałaty zastavałasia piatnaccać chvilin, ja ŭstaŭ z-za stała, skazaŭ bufietčycy «Da pabačeńnia!» i pajšoŭ na aŭtastancyju. Kupiŭ bilet. Siem dzieviaćsot. Adyjšoŭ ad kasy, ahledzieŭsia. Ci niama kaho znajomaha, chto na Parfienava abo Kruleŭščynu jedzie? Niama.
Vychodžu na dvor, na pasadačnyja płatformy. I baču pierad saboj pryharadny aŭtobus Dokšycy–Bierazino, a na jaho łabavym škle – vympieł bieła-sinie-čyrvonaha koleru z vyjavaj hierba Rasijskaj Fiederacyi.
«Dy što za chalera! – dumaju sabie. – Jany što, zusim padurnieli sa svajoj Rasijaj?!» Ja nie mahu spakojna hladzieć na toje, što ŭ našaj niezaležnaj dziaržavie raźviešvajuć ściahi i hierby čužoj dy ahresiŭnaj krainy. Zaviarnuŭsia, pajšoŭ na aŭtastancyju raźbiracca.
Kasa mieścicca ŭ tym ža pamiaškańni, što i dyśpietčarskaja. Padychodžu da vakienca.
- Vadziciel aŭtobusa Dokšycy–Bierazino tut?
- Tut. A što takoje?
- Niachaj jon abo zdymie hierb Rasijskaj Fiederacyi z łabavoha škła – abo ja budu pisać skarhu.
- Źnimi ty, — kaža kasirka kiroŭcu. Vidavočna, jana nie choča skandału.
— A čaho heta ja budu źnimać? My ž braćja-słavianie, brackija narody. Chočacie, kab jak va Ukrainie było? Nie budu źnimać! – adazvaŭsia kiroŭca.
— Tady dajcie, kali łaska, knihu skarhaŭ.
— Heta kniha skarhaŭ kasy. My Vas što – abščytali, ci bilet nie dali? Jakija ŭ Vas da nas pretenzii?
— Dajcie knihu skarhaŭ!
Kasirka maŭčyć. Ja zachodžu ŭ dyśpietčarskuju, paŭtaraju svajo patrabavańnie. Paśla, moža, dziasiataj prośby supracoŭnica aŭtastancyi praciahnuła mnie knihu zaŭvah i prapanoŭ. Pavodle zakanadaŭstva, hetaja kniha pavinna vydavacca pa pieršym patrabavańni.
Razharnuŭ knihu. Pišu, što liču nieprymalnym, kab u našaj niezaležnaj dziaržavie vyviešvałasia simvolika susiedniaj krainy. Što paśla taho, jak Rasija raźviazała vajnu va Ukrainie, mnie niepryjemna bačyć rasijskija simvały. Što raźmiaščeńnie pabočnych pradmietaŭ na łabavym škle supiarečyć praviłam biaśpieki darožnaha ruchu.
A navokał supracoŭniki aŭtastancyi i pasažyry kidajuć aburanyja repliki. My – radnyje braćja! My – adna kroŭ! U nas dva hasudarstviennych jazyka! Banderaviec! Milicyju nada vyzvać!
— Užo vyzvali, — kaža supracoŭnica aŭtastancyi.
Maŭču, u dyskusiju nie ŭłažu. Da adpraŭleńnia majho aŭtobusa zastajucca ličanyja chviliny. Treba chutka dapisać zvarot, kab paśpieć sieści na aŭtobus.
— Voś, jon piša skarhu suprać rasijskaha ściaha. Praviercie, moža jon jaki nacyjanalist, — źviartajecca supracoŭnica aŭtastancyi da milicyjantaŭ, jakija pryjechali raniej, čym ja skončyŭ pisać «skarhu».
Milicyjanty čakajuć, pakul ja dapisvaju. Addaju knihu zaŭvah i prapanoŭ supracoŭnicy.
— Staršij praporŝik N. Priedjavitie, požałujsta, Vaši dokumienty.
Daju milicyjantu pašpart. Jon razhortvaje, čytaje ŭhołas majo proźvišča, imia, datu naradžeńnia, miesca prapiski. Jahony kaleha zapisvaje ŭsio na arkuš papiery. Pierapisali, addali mnie pašpart i pajechali.
Była viečarovaja «hadzina pik» i hetuju dzieju bačyli z paŭsotni čałaviek. Nivodzin za mianie nie ŭstupiŭsia. Niaŭžo ŭsio tak kiepska? Niaŭžo ŭsie hetyja ludzi ličać, što čałaviek, jaki zmahajecca suprać vyviešvańnia simvałaŭ čužoj dziaržavy – dzivak i nacyjanalist?
Idu na pasadačnuju płatformu. Padrulvaje bieły aŭtobus. Razam z natoŭpam pasažyraŭ, jakim treba ŭ Parfienava, Sitcy, Vaŭkałaty, ja zachodžu ŭnutr. Vitajusia sa znajomaj dziaŭčynaj, jakaja robić jurystam u rajvykankamie. Sadžusia ŭ kancy. Aŭtobus poŭny, zaniatyja amal usie miescy.
Kali aŭtobus padjechaŭ da prypynka ŭ Parfienavie, čuju, jak adna pasažyrka kaža inšaj: «Da pabačeńnia!» Jak vyjšaŭ, sustrakaju dziadźku Kazimira, jaki robić elektrykam i viartajecca z raboty. Niekalki socień mietraŭ my idziom pa vulicy i razmaŭlajem na litaraturnaj biełaruskaj movie. Raźvitvajemsia kala pryvatnaj kramy «Paŭlinka», šylda jakoj napisanaja pa-biełarusku.
Moža, jašče nie ŭsio stračana ŭ hetaj niaščasnaj krainie?
