Niešta cikavaje adbyvajecca ŭ Biełarusi
Piataja inaŭhuracyja Alaksandra Łukašenki adbyłasia ŭ inšych umovach, čym usie papiarednija: nadziei na pieramieny zastajucca. Piša Aleś Čajčyc.
president.gov.by
Paśla prezydenckich vybaraŭ 2010 hodu ź Biełaruśsiu ŭsio było zrazumieła i prosta: zakručvańnie hajek, pahrom apazycyi, adkat u stasunkach z Zachadam, pavialičeńnie zaležnaści ad Maskvy. Da samoha 19 śniežnia 2010 h. zachoŭvałasia intryha, ci raptam vybary projduć cicha i «adliha» praciahniecca dalej. Na ranicu 20 śniežnia nijakaj intryhi bolš nie było.
U 2015 hodzie sytuacyja inšaja: niavyznačanaść, a značyć i niebieznadziejnaść, paśla vybaraŭ nia źnikła, niahledziačy na toje, što aficyjnyja «vyniki hałasavańnia» byli tymi samymi.
Dziaržaŭnyja čynoŭniki demanstrujuć poŭnuju adekvatnaść razumieńnia ekanamičnaj sytuacyi. Dyrektar Instytutu historyi NAN Biełarusi (pasutnaści, hałoŭny aficyjny historyk u krainie), ahučvaje nacyjanalnuju biełaruskuju pazycyju što da spadčyny Vialikaha Kniastva Litoŭskaha. Amerykanskija pasłańniki viaduć «vielmi praduktyŭnyja» pieramovy ŭ Miensku z aficyjnymi ŭładami.
Dyj navat abvieščanuju na 2016 hod denaminacyju i viartańnie, upieršyniu z časoŭ VKŁ, u abarot ułasnych biełaruskich manetaŭ taksama možna razhladać jak važny stanoŭčy «dziaržavabudaŭničy» syhnał. Manety — heta, aproč nieverbalnaha abiacańnia padtrymlivać u ahladnaj perspektyvie stabilnaść valuty, važny symbaličny, psychalahičny momant. Valuta ŭ jaje pobytavym vyhladzie pierastaje być prosta drukavanymi papierkami. Metalovy, salidny, «darosły» biełaruski rubiel, jaki možna budzie patrymać u rukach — heta ŭ imidžavym planie niemałavažnaja padzieja dla biełaruskaj valuty i dla biełaruskaj dziaržaŭnaści, uvasableńniem jakoj hetaja valuta źjaŭlajecca.
Mała źviazanyja pamiž saboju naviny, roznyja pa svajoj važnaści, niesuvymiernyja pa svajoj symbaličnaści albo kankretnaści, paznačajuć cikavy ahulny trend: prezydenckimi vybarami dla Biełarusi peryjad nadziejaŭ na lepšaje nia skončyŭsia.
Adliha — heta dynamičnaja sytuacyja, kali ništo nie staić na miescy i kali varta nie hublać nadziejaŭ na lepšaje.
Časovaje źmiakčeńnie ekanamičnych i asabistych sankcyjaŭ Zachadu suprać režymu — heta nia tolki avans ciapierašnim uładam. Heta taksama i źjaŭleńnie patencyjnaha novaha «bizuna» ŭ vyhladzie viartańnia hetych samych sankcyj.
Usim vyhadna, kab sankcyj nie było, kab u Biełarusi była stabilnaść i paradak i kab u ramkach hetych stabilnaści j paradku Biełaruś madernizavała svaju palityčnuju i ekanamičnuju systemu.
Pry hetym zrazumieła, što mienskim uładam nia chočacca demakratyzacyi. Ale ŭładam niavyhadna i adnaŭlać represii pa palityčnych matyvach.
Z druhoha boku, Zachadu nia chočacca rabić A. Łukašenku «rukapadatnym» biez realnaha demakratyčnaha prahresu ŭ Biełarusi. Ale majučy kanflikt z Rasiejaj, Zachadu niavyhadna i kanfrantavać z aficyjnym Mienskam.
Pry hetym, adnačasova i aficyjnamu Miensku, i Zachadu nia chočacca pahłyblać zaležnaść Biełarusi ad Rasiei. Ale aficyjnamu Miensku nia chočacca i pravakavać radykalnyja revanšysckija koły ŭ rasiejskim kiraŭnictvie na ahresiŭnyja dziejańni suprać Biełarusi. A značycca, što ŭ tym liku i kropkavyja pakazalnyja ataki, jak suprać stvaralnika našumiełaha sajtu 1863x.com, buduć praciahvacca.
Paźbiehnuć paharšeńnia ekanamičnaj sytuacyi ŭ krainie — prynamsi ŭ hetym zacikaŭlenyja ŭsie.
U takoj sytuacyi ad biełaruskich demakratyčnych siłaŭ pačynaje zaležać bolš, čym raniej.
Akcyja pamiaci achviaraŭ savieckich represij pierad budynkam KHB 29 kastryčnika prajšła mirna — heta važny znak taho, što apazycyja mahła b nadalej aktyŭna dziejničać jak na vulicy, tak i pa-za joju.
Zachad, Rasieja i aficyjny Miensk viaduć zaciahłyja pazycyjnyja bai, a biełaruskaja apazycyja moža być bolš hnutkaj, bolš «dyversyfikavanaj» i zdolnaj da maneŭraŭ sieciavoj strukturaj.
Biełaruskaj apazycyi patrebnyja jak radykalnyja «złyja palicyjanty», tak i pamiarkoŭnyja «dobryja palicyjanty».
60% nasielnictva nastrojenyja abo adkryta apazicyjna, abo na «mirnyja pieramieny». U takich umovach jość miesca i tych, čyja taktyka pamiarkoŭnaja, i prychilnikam ćviordaj pazycyi.
Biełaruś pavinna rabić svaju palityku i ekanomiku bolš inkluziŭnymi: skiravanymi na mabilizacyju ekanamičnaha patencyjału biełaruskaha nasielnictva i na bolš aktyŭnaje ŭklučeńnie ŭsich hramadzkich siłaŭ u farmavańnie dziaržaŭnaj palityki.
Suśvietny paśpiachovy vopyt ad Niamieččyny da Kitaju demanstruje: mabilizavać ekanamičny patencyjał hramadztva možna nie kamandna-administratyŭnymi metadami, a tolki «zialonym śviatłom» pryvatnamu pradprymalnictvu. A heta niemahčyma biez ahulnaha pašyreńnia dyjalohu ŭłady z hramadztvam i biez ahulnaha «razmarožvańnia» hramadzkich svabodaŭ u krainie — jakoje moža być i pastupovym, ale jakoje zastajecca žyćciova nieabchodnym z punktu hledžańnia nacyjanalnych intaresaŭ Biełarusi.
Parlamenckija vybary 2016 h. zastajucca nastupnym «majłstoŭnam», nastupnym «spravazdačnym» punktam, u jakim kankretna i adnaznačna možna budzie zafiksavać realny demakratyčny prahres u krainie adkazam na prostaje pytańnie: ci źjavicca, narešcie, apazycyjnaja frakcyja ŭ biełaruskim parlamencie.
