«Maksimka»
«Maksimka» — škłoačyščalnik na asnovie etyłavaha śpirtu. Taksyčny. Pry papadańni na adkrytuju pavierchniu skury pramyć pratočnaj vadoj». Heta napisana na 5-litrovikach, jakija rasiejcy vielikałuckim dyzelem zavoziać u Alešču i pradajuć pa 20 tys. rubloŭ. Ale niama pad Aleščaj daŭn-taŭnu niebasiahaŭ, na myćcio voknaŭ jakich spatrebiŭsia b abjom štotydniovych rasiejskich pastavak. Pratočnaj vadoj «Maksimku» razbaviać da naležnaha hradusu j raźlijuć u butelki z-pad limanadu ci minerałki — i voś jon, samy dachodny biznes u Sitna-sici.
«Maksim Maksimyč», «Maksimiljan», «Maksimus» — vaładar navakolla. Ni harełka, ni samahonka nia vytrymajuć kankurencyi ź jadranym pojłam, jakoje ŭmomant «zryvaje dach» i paŭlitra jakoha dla miascovych «śpirtavozaŭ» abychodzicca tańniej za chleb. Zrešty, žyvych hrošaj za «Maksimyča» tut amal nikoli nia płaciać. Biaruć «na doŭh» (naprykancy miesiacu addajuć paŭzarobku), čaściej prapanoŭvajuć barter: kolki słoikaŭ salanki abo trysta hramaŭ kiłbasy, jakijaś rečy…
Na śviata tut zvyčajna ŭžyvajuć kramnaje vino: «Kryžačok», «Višniovy sad», «Vasilisu». Heta, u paraŭnańni z techničnym śpirtam, — pitvo vysakarodnaje, pjecca čarkaju. A «Maksimka» — napoj budzionny: «pryniać», «dahnacca», adznačyć «dzień ruskaj bałałajki» ci «pieršy aŭtorak tydnia»… I pjuć užo kubkam abo ŭvohule «z ryła».
U Małym Sitnie — 19 punktaŭ, dzie pradajecca «Maksimka». Śpis lažyć u sielsaviecie, učastkovy — u kursie. Ale handal idzie biezupynna. A to ž: u luboha kalanijalnaha režymu spojvańnie zaŭždy ličyłasia najbolš efektyŭnym sposabam padparadkavańnia abaryhienaŭ i neŭtralizacyi mahčymaha pratestu. I toj, chto handluje, i toj, chto pje (a razam jany ŭ vioscy składajuć bolšaść), viedajuć, što kožnaja sproba adstajać svaje pravy sustrenie abhruntavanaje abvinavačańnie ŭ raspaŭsiudzie ci rehularnym užyvańni «Maksimki». «Sami ž pjacie, — cynična nahadvaje miascovaja ŭłada, — nichto vas nie prymušaje». Ad biezvychodnaści lud hłušyć jašče bolš. Trucicca. Viešajecca. Vymiraje. Epilepsija, jakaja raźvivajecca ad pastajannaha pićcia «Maksimki», na aleščynskaj estakadzie — zvyčajnaja źjava. Kali pachmielny raskryžoŭščyk z zaviedzienaj benzapiłoj raptam razvaročvajecca — ty žachajeśsia ad nieviduščaha pozirku. Kali małady mužyk padaje na biarvieńnie, raźbivaje ŭ kroŭ hałavu j kałocicca biez prytomnaści; kali maci čaćviarych dziaciej, što adkočvaje krukam stvały na estakadzie, u prypadku valicca na kuču śmiećcia — narod abyjakava paciskaje plačyma: «Maksimka». Cudoŭnyja biełaruskija typažy, vobraz i padabienstva Božaje, pa miery alkaholnaj dehradacyi nabyvajuć jaŭnyja rysy idyjatyzmu. Ludzi hnijuć zažyva, pačynajučy z hałavy. Dzieci naradžajucca razumova adstałyja ci z psychičnymi rasstrojstvami.
Adny represiŭnyja zachady stanovišča nie papraviać. Aproč narmalnaj miažy z Rasiejaj, aproč bujnych štrafaŭ za raspaŭsiudžvańnie ziella, aproč tatalnaj infarmacyjnaj prafilaktyki tut treba niešta bolšaje. Treba źniščyć pryčynu, jakaja šturchaje lud da zapoju. Viarnuć biełarusam sens žyćcia. Vieru ŭ Boha. Luboŭ da Radzimy. Svaju spravu.
Spynić tryjumfalnaje šeście «Maksimki» možna tolki adnym čynam.
Pieramahčy ŭ 2006-m.
Małoje Sitna
