Кватэрнае пытанне: як стаць тым, хто мае патрэбу ў жыллі, у Мінску і атрымаць ільготы ад дзяржавы
Набыць кватэру ў новабудоўлі Мінска — справа няпростая. Шмат у каго на гэта не хапае ўласных грошай. І нават звычайны крэдыт у банку можа не выратаваць. Але ў дзяржавы на гэты выпадак ёсць невялікі козыр — ільготнае жыллё або фінпадтрымка ў пагашэнні камерцыйных крэдытаў для тых, хто мае патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў.
Разабрацца ў тым, хто можа стаць тым самым, хто мае патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў, або атрымаць крэдыт на будаўніцтва жылля на льготных умовах, дапамаглі начальнік аддзела прававога рэгулявання і рэалізацыі жыллёвай палітыкі Упраўлення жыллёвай палітыкі Мінгарвыканкама Анжаліка Дайнэка і галоўны спецыяліст аддзела прававога рэгулявання і рэалізацыі жыллёвай палітыкі Упраўлення жыллёвай палітыкі Мінгарвыканкама Наталля Коўзелева.
Каго возьмуць?
Пачнём з таго, што асноўны нарматыўны дакумент, які вызначае, хто і на якіх падставах можа стаяць на чарзе тых, хто мае патрэбу, — гэта ўказ прэзідэнта ад 16 снежня 2013 года №563. Згодна з гэтым дакументам, тымі, хто мае патрэбу, могуць быць прызнаныя:
- грамадзяне, у якіх забяспечанасць агульнай плошчай жылля ў займаным памяшканні складае менш за вызначаную норму;
- тыя, хто пражывае ў у жыллі, якое не адпавядае вызначаным для пражывання санітарным і тэхнічным нормам;
- тыя, хто пражывае ў інтэрнатах або здымным жыллі;
- тыя, хто пражывае ў арэндным жыллі, якое прадастаўлена на тэрмін працы (службы);
- тыя, хто пражывае ў адным пакоі або аднапакаёвай кватэры з грамадзянамі, каму па стане здароўя патрабуецца асобнае жыллё;
- тыя, хто пражывае ў аднапакаёвай кватэры (або неізаляваных жылых пакоях) і не з'яўляецца блізкімі сваякамі (да блізкіх сваякоў адносяцца: муж і жонка, бацькі, усынавіцелі, дзеці, у тым лiку ўсыноўленыя, родныя браты і сёстры, дзед, бабуля, унукі);
- маладыя сем'і (калі аднаму з сужэнцаў менш за 31 год на момант пастаноўкі на ўлік), якія ўпершыню ўступілі ў шлюб (абое сужэнцы) і не маюць уласнага жылля;
- тыя, хто пражывае ў адной кватэры, заселенай некалькімі ўласнікамі, пры забяспечанасці жыллём менш за вызначаную нормк;
- тыя, у каго забяспечанасць агульнай плошчай жылля ніжэйшая за вызначаную норму. Па Беларусі такі нарматыў складае 15 кв.м., па Мінску — 10 кв.м. Важна ведаць, што пры разліку ўлічваецца агульная плошча ўсіх жылых памяшканняў, якія знаходзяцца ва ўласнасці і (або) карыстанні чалавека і членаў яго сям'і (для г. Мінска — у г. Мінску і Мінскім раёне).
Варта мець на ўвазе, што пры пастаноўцы на ўлік у Мінску неабходна быць пастаянна зарэгістраваным па месцы жыхарства ў сталіцы не менш за 10 гадоў (не абавязкова запар, можна — у сукупнасці).
Цяпер чарга тых, хто мае патрэбу ў паляпшэнні ўмоў жылля, у Мінску складае каля 196 тыс. чалавек, з іх 5,8 тысяч — шматдзетныя сем'і. У тым ліку з пачатку 2019 года адміністрацыямі раёнаў Мінска прынята на ўлік каля 2 тысяч чалавек, з якіх 553 шматдзетныя сям'і.
У апошнія гады прыярытэт пры накіраванні на будаўніцтва жылля аддаецца шматдзетным сем'ям, якія ў адпаведнасці з заканадаўствам надзеленыя пазачарговым правам на атрыманне дзяржаўнай падтрымкі пры будаўніцтве жылля. Сярод такіх сем'яў, у першую чаргу, — шматдзетныя сем'і, якія маюць чацвярых і больш дзяцей, і шматдзетныя сем'і, якія выхоўваюць дзяцей-інвалідаў.
Што дадуць?
Дзяржпадтрымка ў будаўніцтве або куплі жылля цяпер выдзяляецца па ўказе №240. Ён быў прыняты ў дадатак да ўказа №13 для прыцягнення дадатковых крыніц фінансавання будаўніцтва жылля шляхам уключэння ў жыллёвае будаўніцтва камерцыйных крэдытаў банкаў. Гэты дакумент увёў паняцце субсідыі.
Субсідыя — гэта адрасная дзяржаўная падтрымка, якая аказваецца канкрэтным катэгорыям грамадзян шляхам выплаты з бюджэту часткі працэнтаў за карыстанне камерцыйным крэдытам. Субсідыя прадастаўляецца ў безнаяўнай форме і накіроўваецца ў банк, які выдаў камерцыйны крэдыт, на пагашэнне за грамадзяніна часткі працэнтаў або асноўнага доўгу.
На пагашэнне асноўнага доўгу могуць разлічваць: шматдзетныя і маладыя сем'і; дзеці-сіроты і грамадзяне, якія з'яўляюцца наймальнікамі сацыяльнага жылля, прадастаўленага ім як дзецям-сіротам; грамадзяне, у складзе сем'яў якіх ёсць дзеці-інваліды; інваліды з дзяцінства I і II групы.
Умовы прадастаўлення субсідыі па ўказе №240 аналагічныя умовам прадастаўлення льготнага банкаўскага крэдыту па ўказе №13.
Колькі дадуць?
Памеры субсідыі на выплату часткі працэнтаў:
- шматдзетным сем'ям, якія маюць траіх непаўналетніх дзяцей на дату падачы заявы аб прадастаўленні субсідый, — у памеры стаўкі рэфінансавання Нацбанка, павялічанай на 2 працэнтныя пункты;
- шматдзетным сем'ям, якія маюць чацвярых і больш непаўналетніх дзяцей на дату падачы заявы аб прадастаўленні субсідый, — у памеры стаўкі рэфінансавання Нацбанка, павялічанай на 3 п.п.;
- шматдзетным сем'ям, якія маюць не менш за траіх дзяцей ва ўзросце да 23 гадоў на момант падачы заявы аб прадастаўленні субсідыі на выплату часткі працэнтаў, а таксама дзецям-сіротам і грамадзянам, якія з'яўляюцца наймальнікамі сацыяльнага жылля, прадастаўленага ім як дзецям-сіротам, — у памеры стаўкі рэфінансавання Нацбанка, павялічанай на 2 п.п.;
- іншым грамадзянам, пералік якіх указаны вышэй — у памеры стаўкі рэфінансавання Нацбанка, зменшанай на 2 п.п.
Памеры субсідыі на пагашэнне асноўнага доўгу:
- шматдзетным сем'ям:
пры наяўнасці траіх непаўналетніх дзяцей на дату падачы заявы аб прадастаўленні субсідый — 95% ад сумы асноўнага доўгу па крэдыце;
пры наяўнасці чатырох і больш непаўналетніх дзяцей — 100% ад сумы асноўнага доўгу па крэдыце.
- маладым сем'ям, названым у абзацы трэцім падпункта 1.4 Указа №240:
- пры нараджэнні (усынаўленні, удачарэнні) першага дзіцяці — у памеры 10% ад сумы асноўнага доўгу па крэдыце;
- пры нараджэнні (усынаўленні, удачарэнні) другога дзіцяці — у памеры 20% ад сумы асноўнага доўгу па крэдыце.
- дзецям-сіротам і грамадзянам, якія з'яўляюцца наймальнікамі сацыяльнага жылля, прадастаўленага ім як дзецям-сіротам, грамадзянам, у складзе сем'яў якіх ёсць дзеці-інваліды, а таксама інваліды з дзяцінства I і II групы — у памеры 50% ад сумы асноўнага доўгу па крэдыце.
Максімальны памер крэдыту, які падлягае субсідзіраванню:
нарміраваны памер жылога памяшкання * колькасць членаў сям'і * гранічны нарматыў кошту 1 кв. метра * 90% (шматдзетныя — 100%).
Пры павелічэнні складу сям'і грамадзяніна, які з'яўляецца атрымальнікам субсідыі (субсідый), у сувязі з нараджэннем дзяцей у перыяд ажыццяўлення будаўніцтва (рэканструкцыі), жылля робіцца пераразлік максімальнага нармаванага кошту жылога памяшкання шляхам унясення змяненняў у раней прынятыя рашэнні на падставе заяў гэтых грамадзян.
Больш падрабязна пра тое, як стаць на ўлік тых, хто мае патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў, ці атрымаць ільготны крэдыт на жыллё, чытайце ў спецыяльным матэрыяле-інструкцыі на партале Realt.by.
