«Бычыныя пенісы ў Беларусі знайсці нерэальна». Уладальнікі шасці сабак зрабілі бізнэс на сабачых ласунках
Ужо два гады берасцейцы Вераніка і Аляксей гатуюць з субпрадуктаў прысмакі для сабак без солі і лішняй «хіміі». Прадаюць іх па ўсёй краіне. Ім удалося перавесці рамесніцтва на бізнэс-рэйкі і абзавесціся цэхам ды супрацоўнікамі. «Анлайнер» расказаў гісторыю сямейнага бізнэсу, які вырас з любові да сабак.
«Першы вопыт — спалілі ўсё, разам з дзверцамі печкі»
За платамі ў берасцейцаў процьма бэзу, чутны рознамасны брэх. Асцярожна зазіраем на ўчастак, дзе ў прадчуванні гасцей носяцца шэсць сабак. Спачатку яны настроеныя не вельмі прыязна, але праз хвілін дзесяць прызвычайваюцца — можна гладзіць.
Чатыры гады таму Вераніка адвучылася ў Віцебску на дызайнера, і яны з Аляксеем вярнуліся ў родны горад. Дзяўчына даўно марыла пра сабаку — завялі бігля.
Неўзабаве муж і жонка заўважылі, як шмат сабачых смакотак ёсць у Расіі і як мала іх у нас. Падумалі, што гэта быў бы класны бізнэс, — і заняліся зусім іншым — біжутэрыяй. Пабаяліся.
Паўтысячы даляраў стартавага капіталу ператварыліся ў невялікую крамку ў гандлёвым цэнтры, а за гэты час у сям'і з'явіўся другі сабака: падабралі на марозе вялікага кудлатага і дзікага на выгляд сабаку. Адмылі, абагрэлі, назвалі Дзікі — тады яшчэ не ведалі, што менавіта гэтая мянушка хутка ўпрыгожыць лагатып іх кампаніі.
Той час пара ўспамінае наперабой:
— Я быў супраць другога сабакі: у нас была першы гіперактыўны і невялікая двухпакаёвая кватэрка.
— Я думала, усе сабакі складаныя, а з Дзікі нуль праблем, ён нічога не сапсаваў.
У 2022 годзе падскочыў курс еўра, і крамку з упрыгожаннямі паставілі на паўзу. А далей усё змянілася літаральна за месяц: пераехалі з кватэры ў прыватны дом, прытулілі яшчэ двух сабак і пераацанілі тое, чым займаюцца.
Каб карміць чатырох сабак, прыйшлося заглыбіцца ў матчастку. Вырашылі прыгатаваць прысмакі для гадаванцаў самі, і гэта аказалася няпроста: крок налева — субпрадукты пратухлі, крок направа — перасохлі.
— Адзін раз у духоўцы паспрабавалі — смярдзела на ўвесь дом.
Купілі маленькі дэгідратар (ён жа электрасушыльня), але электрычнасць у прыватным доме абыходзілася ў капеечку. Тады ўзяліся за печ на дровах — усё ішло класна, але да першых халадоў: складана падтрымліваць патрэбную тэмпературу ў печцы.
— Першы наш вопыт — спалілі ўсё, проста крэміравалі субпрадукты. Падкідалі дровы ненармавана — усё згарэла разам з дзверцамі гэтай печкі.
Некаторыя прысмакі на костачках перасушваліся так, што хутка рассыпаліся ў пацяруху, а для такога прадукту гэта сур'ёзны мінус: гадаванца павінна заняць костачка, а не ножка крэсла або ложка. Прычым заняць надоўга і без лішняга смецця. На эксперыменты сышло паўгода. У выніку навучыліся сушыць правільна і дакладна разлічваць час, а гэта якраз сакрэт таго, што прысмакі з сырога мяса захоўваюцца год-паўтара. У мясных снэкаў для людзей доўгія тэрміны прыдатнасці з-за солі і кансервантаў, а гадаванцам усё гэта нельга.
Стартавы капітал размеркаваўся так: па 300 рублёў на маленькі дэгідратар і печ на дровах, рублёў з 200 на кантэйнеры, а вось кошт першай закупкі субпрадуктаў маладыя людзі ўжо і не могуць успомніць.
— Нават па адчуваннях раней заказвалі на 100 рублёў — здавалася, што гэта вельмі шмат, а цяпер траціш на сыравіну 2-3 тыс.
Па вопыце першага бізнэсу ведалі: сайт трэба зрабіць адразу. Запусцілі таргетаваную рэкламу — пайшлі першыя замовы.
Цяпер пара выпускае шырокую лінейку ласункаў — каля 80 пазіцый з субпрадуктаў — ад ялавічыны і курыцы да бараніны і рыбы. Снэкі дапамагаюць у дрэсіроўцы. Падыходзяць сабакам, катам і нават грызунам.
Пакуль прадукт адточваўся, чатыры сабакі ператварыліся ў шэсць: апошніх узялі на ператрымку, якая зацягнулася. Гадаванцам даводзіцца прысвячаць мінімум дзве гадзіны штодня.
— Не прапыласосіў дзень — у цябе перакаці-поле, — смяецца Вераніка.
«За цэлы год не даставалі з праекта ні капейкі»
Праект Dziki сумяшчалі з асноўнай працай да мінулага снежня. Той зімовы месяц выдаўся гарачым: маштабы вытворчасці ўжо перараслі сілы дваіх. Вызваляліся бліжэй да ночы, выхадных не было. Паралельна рыхтаваліся да пераезду ў цэх у будынку тэхнапарка (размова працягваецца ўжо тут).
— Мы тады зрабілі такую «абаротку», што дзякуючы ёй змаглі пераехаць і плаціць арэнду. Цэлы год не даставалі з праекта наогул ні капейкі, усё ўкладалі назад — за кошт гэтага атрымаўся рост.
Муж і жонка гавораць, што маглі б застацца рамеснікамі з хатняй вытворчасцю і заробкамі вышэй за сярэднюю ў Брэсце. Але выбралі нарошчванне маштабаў.
— Пакуль мы нічога не зарабляем, проста на энтузіязме. Бізнэс акупляецца на працягу 3-6 месяцаў. Проста, калі хочаш расці, трэба назад у яго ўкладаць.
Каб стаць рэзідэнтамі тэхнапарку, прыйшлося абараніць бізнэс-праект: якая выручка, што патрабуецца, якая абаротка атрымаецца з супрацоўнікамі і новым абсталяваннем. Калі тэхнапарк даў дабро, адкрылі ТАА, што адразу спрасціла працу: змаглі закупляць сыравіну непасрэдна ў мясакамбінатаў.
У новым цэху працуюць ужо пяты месяц. Набралася каманда: два чалавекі на ўпакоўку, тры — на гатаванне, яшчэ ёсць бухгалтар. Таксама супрацоўнічаюць з SMM-спецыялістам і маркетолагам.
Памяшканне раней належала грамадскаму харчаванню — не прыйшлося выдаткоўвацца на рамонт. Вераніка прыкідвае, што гэта ашчадзіла ім $5-6 тыс. у эквіваленце. Дарэчы, «камуналка» тут зімой выходзіла ад 1200 да 1500 рублёў.
Яшчэ адна перавага тэхнапарку: дзейнічае паніжаная арэндная стаўка на вытворчае памяшканне. За ўсю плошчу ў 120 «квадратаў» пара плаціць 400-420 рублёў у месяц. Яшчэ 400 рублёў налічваюць за абслугоўванне тэхнапарку: прыбіранне, ліфт.
— Ад 2 тыс. да 2,5 тыс. рублёў — гэта проста каб утрымліваць гэтую вытворчасць.
Статус рэзідэнтаў тэхнапарку дае яшчэ адзін бонус: паніжанае падаткаабкладанне — 3% замест 6%.
Працягваем лічыць, толькі ўжо сабекошт прадукту. Напрыклад, ялавічнае лёгкае купляюць па 2,5 рубля за кілаграм, яно ўсыхае ў 4 разы. Кошт проста сухога прадукту атрымліваецца рубель.
Далей закладаюць электраэнергію, працу (замяралі, колькі часу чалавек наразае гэты аб'ём), дадаюць упакоўку — і матэрыял, і працэс. Яшчэ закладаюць па каэфіцыенту камуналку і амартызацыю вытворчасці. Сабекошт ужо не рубель, а 3,5 — гэта без падатку і дастаўкі. Цэннік для пакупніка — 7,9 рубля.
Да сайта падключаная CRM-сістэма, так што Вераніка і Аляксей памятаюць падрабязнасці ўсіх заказаў. Разумеюць: іх пакупнік — неабыякавы да здароўя гадаванца чалавек, які не стане карміць яго чымсьці са стала. Узроставых рамак няма — купляюць і пенсіянеры, і падлеткі. Чэкі таксама розныя: у кагосьці гэта 15 рублёў, а хтосьці закупляецца адразу на месяц — на 150-200 рублёў.
З першага продажу прайшло ўжо амаль два гады. Заказы разлятаюцца па ўсёй краіне, і лідзіруе зусім не Брэст, а сталіца і Мінская вобласць.
«З субпрадуктамі ўсё складана, бычыныя пенісы ў краіне знайсці нерэальна»
У цэнтры цэха стаяць сталёвыя сталы, вакол шмат надпісаў — падпісаныя кожны нож і мыла. Пахне заакрамай.
Працэс вытворчасці выглядае так: сыравіну прывозяць, расфасоўваюць па халадзільніках-скрынях, пры неабходнасці размарожваюць, мыюць і сушаць у дэгідратарах. Каштуюць такія па 1,5-1,6 тыс. рублёў кожны.
Халадзільныя скрыні павінны быць асобныя для мяса, рыбы, браку і адыходаў. Кожны каштуе каля 1,2-1,5 тыс.рублёў. Звычайна бяруць ужываня пасля харчовай вытворчасці, але бывала так, што прыдатныя знаходзіліся ў Мінску і з улікам транспарціроўкі абыходзіліся даражэй новых з Брэста.
— Аднойчы мы заказалі шмат лёгкага, 400 кілаграмаў. Не ўяўлялі, як выглядае гэты аб'ём. Прыехала гара: мяшкі па 25 кілаграмаў, нікуды не ўлазяць. Тады выратавалі падмога ў асобе мамы і спешная купля новага халадзільніка.
А наогул, выдаткі і рост імкнуцца планаваць, хоць гэта і не заўсёды атрымліваецца з-за адсутнасці вопыту ў гэтым кірунку.
Асноўныя пастаўшчыкі сыравіны — Дзяржынскі, Мінскі, Слонімскі мясакамбінаты. У Брэсцкай вобласці пастаўшчыкоў знайсці не ўдалося: моцна развіты перапрацоўчы комплекс. А яшчэ, па словах Аляксея, даводзіцца канкураваць за сыравіну з тымі, хто разводзіць пушных жывёл.
— Насамрэч, з субпрадуктамі ўсё вельмі складана. Вельмі шмат закупляюць і вывозяць расейцы. Бычыныя пенісы ў нас у краіне знайсці нерэальна, гэта ідзе на фармацэўтыку або з'язджае ў рэстараны ў Кітай. Я абзваніў усе мясакамбінаты, райпо, нават старшыням сельсаветаў, якія трымаюць фермы, тэлефанаваў.
Яшчэ ў гэтай справе ёсць цяжкасці, звязаныя з адкідамі. Яны бываюць двух відаў: тлушчы і мясныя абрэзкі. Першыя дакладна ў справу ўжо не пусціш — яны адпраўляюцца на смеццеперапрацоўчы завод, з якім у кампаніі заключаная дамова. А вось мясныя абрэзкі спатрэбіліся б валанцёрам і прытулкам для гадаванцаў. Але не ўсё так проста.
— Мы не можам пакласці гэта ў багажнік легкавога аўтамабіля і прывезці ў нейкі прытулак: уся сыравіна павінна транспартавацца адмысловымі сродкамі, павінны быць дазволы. Гэта праблема беларускага заканадаўства: людзям прасцей паехаць і пахаваць адкіды, чым вывезці іх у прытулкі.
У чымсьці заканадаўства ў ветэрынарыі больш строгае (напрыклад, у ежы для жывёл павінна быць менш мыш'яку, чым для людзей), у чымсьці — прасцейшае (для супрацоўнікаў менш патрабаванняў на медкамісіі, а ў цэху іх адзенне больш «расслабленае»).
Цяпер Вераніка і Аляксей за крок ад таго, каб атрымаць дэкларацыю аб адпаведнасці сваёй прадукцыі. Для гэтага яны прайшлі цэлы шлях: здалі пробы з цэха, адправілі прысмакі на выпрабаванні, атрымалі заключэнні ад санстанцыі і гарветстанцыі.
Дэкларацыя аб адпаведнасці адкрые для іх бізнэсу новыя магчымасці: яны змогуць супрацоўнічаць з заакрамамі і маркетплэйсамі, а там ужо зусім іншыя маштабы продажаў.
Чытайце таксама:
