Яўген Меркіс: У Гомелі ўсё вырашае, на жаль, буйны бізнэс
Драўляны будынак з унікальнай разьбой па вуліцы Валатаўская, 17, у Гомелі, за захаванне якога змагалася гомельская моладзь, хутчэй за ўсё, будзе знесены.
Як паведаміў старшыня Гомельскай абласной маладзёжнай краязнаўчай арганізацыі «Талака» Яўген Меркіс, Міністэрства культуры адмовілася надаць статус гісторыка-культурнай каштоўнасці славутаму дому № 17 па Валатаўской.
«Гэты дом, у якім жыла Ірына Паскевіч, уяўляў найбольшую цікавасць сярод драўляных пабудоў Гомеля.
Грамадскія арганізацыі амаль год стукаліся ў Міністэрства культуры, каб драўляным будынкам на Валатаўской надалі статус помнікаў. Наколькі нам стала вядома са сваіх крыніцаў, статус гісторыка-культурнай каштоўнасці нададзены чатыром дамам па вуліцы Парыжскай Камуны, якім нічога і не пагражала. Абсурднае рашэнне, але цалкам вытлумачальнае. Буйны бізнес вырашае ў гэтай сітуацыі ўсё: на месцы Валатаўской, 17, у цэнтры горада будзе пабудаваны яшчэ адзін узор безгустоўнай шматпавярховай забудовы», — пракаментаваў сітуацыю Меркіс.
Яшчэ ў лістападзе 2012 года ААТ «Электрапрам» пры падтрымцы мясцовых чыноўнікаў пачаў будаўніцтва элітнага шматпавярховага дома на Валатаўской.
Па плане пад бульдозер павінны былі трапіць найлепшыя прыклады гістарычнай забудовы Гомеля XIX — пачатку ХХ стст. Супраць варварскага зносу выступілі грамадскія актывісты мясцовага аддзялення ТБМ і «Талакі». Яны тэрмінова сабралі і адправілі ў Міністэрства культуры ўсе неабходныя дакументы для надання статусу помнікаў унікальнай архітэктуры Гомеля.
Паводле слоў старшыні «Талакі», сотні лістоў і зваротаў паступалі ў Міністэрства культуры і Гомельскі гарвыканкам ад неабыякавых гараджан.
Грамадскія арганізацыі і ініцыятывы Гомеля падпісалі петыцыю за захаванне драўлянай забудовы. Некалькі дзясяткаў прафесараў і кандыдатаў гістарычных навук ці мастацтвазнаўства прызналі ўнікальнасць дома па Валатаўской, 17, і падпісалі спецыяльны зварот. Гісторыкі і архітэктары распрацавалі праекты пераносу дамоў і стварэння турыстычнага маршруту. З'явіліся інвестары, гатовыя за свой кошт рэстаўраваць будынкі. У абарону архітэктуры выказаліся вядомыя дзеячы Адам Мальдзіс і Юрый Жыгамонт. «Ніякія аргументы не дзейнічаюць на Міністэрства культуры. Вырашаюць пытанне толькі цэны на зямлю ў цэнтры горада», — канстатуе Меркіс.
Начальнік упраўлення па ахове гісторыка-культурнай спадчыны і рэстаўрацыі Міністэрства культуры Ігар Чарняўскі так пракаментаваў БелаПАН гэту інфармацыю: «Мы не каментуем нейкія чуткі нейкіх грамадскіх арганізацый».
Разам з тым, дадаў ён, «навукова-метадычная рада палічыла, што ўсім аб'ектам надаць гэты статус не маецца магчымасці». «Былі выбраныя чатыры кампактна размешчаныя аб'екты, якія дазваляюць сфарміраваць элемент забудовы — кавалачак квартала, а раскіданыя па ўсім горадзе будынкі, можа, камусьці цікавыя, але многія з іх перабудаваныя, змененыя і гэтак далей. Члены рады, зыходзячы з матэрыялаў, якія яны бачылі, пракаментавалі і прынялі такое рашэнне», — сказаў чыноўнік.
