Paleantołahi raskryli tajamnicu źjaŭleńnia pieršych žyvioł Ziamli
Pieršyja šmatkletkavyja žyvyja istoty źjavilisia na Ziamli prykładna za 650 miljonaŭ hadoŭ tamu dziakujučy dźvium padziejam — źjaŭleńniu płanktonu i inšych vodaraściaŭ, a taksama časovamu pieratvareńniu Ziamli ŭ «ladziak», havorycca ŭ artykule, apublikavanym u časopisie Nature.
«Malekuły tłuščaŭ, jakija my znajšli ŭ parodach edyjakarskaha pieryjadu, kažuć nam pra toje, što žyćcio ŭ vodach pieršasnaha akijanu Ziamli stała realna cikavym prykładna 650 miljonaŭ hadoŭ tamu. U toj čas adbyłasia sapraŭdnaja ekałahičnaja revalucyja, svojeasablivaje paŭstańnie vodaraściaŭ», — raspaviadaje Jochien Broks z Nacyjanalnaha ŭniviersiteta Aŭstralii ŭ Kanbiery.
Adnoj z hałoŭnych tajamnic zaradžeńnia sučasnaha mnahakletačnaha žyćcia źjaŭlajecca pytańnie pra toje, jak paŭstała «asnova» sučasnaj charčovaj piramidy — adnakletačnyja vodaraści, hałoŭnyja zialonyja «lohkija» płaniety.
Prablema zaklučajecca ŭ tym, što fotasintezujučyja arhanizmy isnujuć na Ziamli vielmi daŭno, kala dvuch miljardaŭ hadoŭ, i navukoŭcy pakul nie razumiejuć, što prymusiła častku archiej pieratvarycca ŭ prodkaŭ sučasnaha płanktonu, i jak heta padzieja paŭpłyvała na evalucyju astatniaha žyćcia.
Broks i jaho kalehi znajšli pieršy rečavy dokaz taho, što pieršaje bahavińnie źjaviłasia praktyčna adnačasova ź pieršymi mnahakletačnymi istotami, vyvučajučy adkłady apadkavych parod, jakija sfarmiravalisia prykładna 660 miljonaŭ hadoŭ tamu na dnie pieršasnaha akijana Ziamli na tym miescy, dzie ŭ budučyni paŭstała centralnaja častka Aŭstralii.
Sprava ŭ tym, što parody, jakija vyvučali Broks i jaho kalehi, sfarmiravalisia ŭ toj čas, kali Ziamla pačała pastupova adtajvać paśla pieratvareńnia ŭ poŭny «ladziak» kala 850 miljonaŭ hadoŭ tamu.
Pryčynaj hetaha, jak siońnia ličać navukoŭcy, było źjaŭleńnie pieršych fotasintezujučych arhanizmaŭ, jakija ačyścili atmaśfieru płaniety ad parnikovych hazaŭ.
Kali Ziamla pačała adtajvać, u jejny pieršasny akijan trapiła hihanckaja kolkaść fosfaru i inšych nutryjentaŭ z hornych parod, pieramołatych lednikami. Hety fosfar, adpaviedna, dapamoh płanktonu atrymać pieramohu nad fotasintezirujučymi bakteryjami i zapuściŭ reakcyju, dziakujučy jakoj uzrovień SO2 u atmaśfiery płaniety amal nie źmianiaŭsia na praciahu apošnich 550 miljonaŭ hadoŭ.
