Źjaviłasia novaja biełaruskaja nastołka — «Paleskija archieołahi»
Praciahłaść partyi składaje 35-40 chvilin, kali hulajuć 2-4 čałavieki. Ale na praktycy ž hulać možna hadzinami, asabliva, kali pieraklučacca na razmovy dy harbatku.
U čym sens
Hulcy spaborničajuć za zvańnie samaha paśpiachovaha archieołaha. Jany daśledujuć raskop — šmatpłastovaje modulnaje pole — i šukajuć dy vyvučajuć artefakty. Dla hetaha archieołaham treba pilna sačyć za svaimi finansami, bo jakija raskopki biez hrošaj? Važna nie razhubicca ŭ humarystyčna-pieramienlivych umovach, jakija stvarajuć kala sotni admysłovych kartak, što supravadžajuć luboje dziejańnie.
Krychu padrabiaźniej pra praviły
Ujavicie, što vy — maładyja archieołahi. Akademija navuk adpraviła vas u kamandziroŭku na Paleśsie. Viadoma, što ŭ hetym miescy jość niešta histaryčna važnaje, i vaša zadača — adšukać skarby.
Pośpiechi vyznačajucca tym, nakolki hłyboka vy zmahli daśledavać raskop. Sam raskop padzieleny na płasty, a płasty — na kvadraty. Z adnaho boku na ich namalavanaja ci trava, ci ziamla, a voś ź inšaha na niekatorych chavajucca artefakty.
Kožnamu ŭdzielniku hulni napačatku dajecca admysłovy płanšet, jaki jon moža zapaŭniać svaimi znachodkami.
Dla kapańnia praduhledžany śpiecyjalny ryštunak: rydloŭka, šuflik, viadro. Hetyja rečy treba nabyć, bo bieź ich da raskopu niama sensu iści. Ale najaŭnaść ryštunku nie harantuje, što vy zdolejecie adkapać skarb.
Isnuje admysłovaja kałoda raskopak, ź jakoj pierad tym, jak arandavać ryštunak, vy musicie vyciahnuć kartku. I kali raptam tam napisana «pajšoŭ doždž — adpraŭlajciesia na zarobki», to treba iści «na zarobki» — u viosku, naprykład, kab dapamahčy starym. Varyjantaŭ raźvićcia padziej šmat — nie zasumujecie.
Kali ž vam paščaściła i vy ŭžo adšukali artefakt, musicie pisać pra jaho navukovy artykuł. Dla hetaha taksama isnuje admysłovaja kałoda, na kartkach jakoj pakazana, kolki vy zarabili žetonaŭ pośpiechu. Piać žetonaŭ sabrali — pierachodzicie na nastupny ŭzrovień. Ahułam siem uzroŭniaŭ: chto dajšoŭ, toj i pieramoh.
Chto i jak heta prydumaŭ
«Paleskich archieołahaŭ» prydumała falkłaryst, etnohraf Julija Bažok.
«My ź siabram, mastakom Maksimam Hintavym, jašče hadoŭ piać tamu vielmi chacieli stvaryć niejkija biełaruskija hulni. Nu i vydumlali, što heta moža być. Potym, letam 2013 hoda, my pajechali na raskopki na Paleśsie ŭ Pietrykaŭski rajon vałanciorami. Praź miesiac paśla viartańnia ja padumała, što možna zrabić hulniu pra archieałohiju, pra raskopki. I ŭžo praz tydzień pryniesła pratatyp hulni na našy pasiadziełki», — pryhadvaje Julija.
Darečy, na raskopkach vałanciory paznajomilisia dy pasiabravali z Alenaj Kasiuk, supracoŭnicaj Akademii navuk, jakaja zajmajecca archieałohijaj. Mienavita jana kantralavała, kab u hulni była histaryčnaja dakładnaść. Alena padbirała artefakty z Paleśsia adpaviedna płastu, kožny ź jakich simvalizuje peŭny pieryjad času. Vierchni płast — 18 stahodździe, dalej Siaredniaviečča, Žalezny viek i Kamienny viek. Kožnaja znachodka ŭ hulni adabranaja navukoŭcami i pravieranaja biełaruskimi, niamieckimi i polskimi archieołahami.
Praces udaskanaleńnia hulni raściahnuŭsia na dva hady. Julija dadaje, što padychod byŭ vielmi surjozny: na peŭnym etapie matematyčnuju madel «Paleskich archieołahaŭ» praličvali prahramisty. Karcinki malavaŭ Maksim Hintaŭ, a Julija pry hetym uklučała złosnaha krytykana i vielmi ŭvažliva adbirała dla hulni kožnuju ź ich. A voś taki vyhlad, jaki hulnia maje ciapier — tvorčaść dyzajnierki Ksienii Kalinoŭskaj.
Dzie ŭziać
Zajmieć hulniu možna, zamoviŭšy asobnik praz Tałaku. Kampanija pa zboru srodkaŭ praz kraŭdfandynh skončycca praź niekalki dzion.
