Iosif Siaredzič: Pakul Biełaruś nie pałychnuła, treba sadzicca za kruhły stoł
Hałoŭny redaktar «Narodnaj voli» Iosif Siaredzič 13 lutaha sustreŭsia z kiraŭnikom Biełarusi Alaksandram Łukašenkam. Sustreča doŭžyłasia amal dźvie hadziny. Siaredzič u intervju «Našaj Nivie» raskazaŭ ab svaich uražańniach.
«Uražańni samyja stanoŭčyja. U mianie nie było adčuvańnia, što ja ŭstupiŭ u dyskusiju, surjoznuju razmovu z prezidentam. My sieli adzin nasuprać adnaho i na praciahu hadziny sorak — miljon ža pytańniaŭ, prablem, zakranaješ adno, potym druhoje, treciaje — pahutaryli. Sapraŭdy, adbyłasia razmova z voka na voka. Nikoha inšaha nie było.
Razmova była ź niekalkich błokaŭ. Pieršy błok — heta pytańni ahulnacyjanalnaha maštabu. Možna kanstatavać, što Biełaruś pieražyvaje nie samyja lepšyja časy. Jość peŭnyja siły, jakija padšturchoŭvajuć da razborak. Razborki mohuć być na majdanie, płoščy ci za śpinaj. Ja prychilnik taho, kab lubyja sprečnyja prablemy vyrašalisia mirna.
My bačym, što tvorycca siońnia ŭ našych paŭdniovych susiedziaŭ i ŭ bolš dalokich krainach. Ja b nie chacieŭ, kab pałychnuła tut u Biełarusi. Pakul nie pozna, treba znajści mahčymaść sieści za nacyjanalny kruhły stoł, za jakim i možna znajści parazumieńnie pa ŭsich aktualnych pytańniach. Mnie zdajecca, što prezident pravilna zrazumieŭ prapanovu.
Ja vykłaŭ prezidentu svajo bačańnie jak možna arhanizavać hety kruhły stoł, ahučyŭ svaje schiematyčnyja nakidy, jon paprasiŭ bolš detalna, mahčyma, piśmova padrychtavać prapanovy. Ja baču, što Alaksandr Ryhoravič nie adkidvaje prapanovy i ŭ pryncypie jon prychilnik nie valavymi scenarami razrulvać składanuju ekanamičnuju, palityčnuju, sacyjalnuju situacyju, a mienavita šlacham dyjałohu ŭłady z hramadstvam. Budziem spadziavacca, što ŭsio pojdzie mienavita takim šlacham.
Ja zhadaŭ hienierała Jaruzelskaha, jaki ŭ składany dla Polščy čas sam daŭ dabro na kruhły stoł, jaki vyvieŭ Polšču na stabilny šlach raźvićcia.
U druhim błoku ja vystupaŭ u roli advakata ŚMI, prychilnika svabody słova i demakratyi.
U piatnicu ja sustreŭsia z kiraŭnikom BAŽ Andrejeiem Bastuncom, uziaŭ razdrukoŭku ŭ jakim stanie znachodziacca našy rehijanalnyja niedziaržaŭnyja ŚMI. Ja skazaŭ, što heta śmiechatura, Jeŭropa skłaniaje nas pry kožnaj mahčymaści za adsutnaść svabody słova. U nas usiaho vosiem niedziaržaŭnych rehijanalnych haziet, što źmienicca ad taho, kali «Barysaŭskija naviny» atrymajuć mahčymaść raźmiarkoŭvacca praz šapiki? Tam nabiarecca niejkich dziesiać šapikaŭ. Nu chaj tyraž padymiecca na 2—3 tysiačy. Što, ziamla pachiśniecca ŭ niekaha pad nahami ad taho?! Bajacca kankurencyi «rajonki». Dyk niachaj kankurujuć! Kali «rajonka» voźmie vierch nad niezaležnaj, to redaktar apošniaj zadumajecca. Užo daŭnym daŭno nastupiŭ čas vyvieści «rajonki» z padparadkavańnia miascovych kniaźkoŭ z rajvykankamaŭ. Kali niešta nie tak, to jość ža sud.
Łukašenka paprasiŭ pieradać kaleham, što pytańnie ź niedziaržaŭnymi rehijanalnymi ŚMI budzie vyrašana na sto pracentaŭ.
Ja viarnuŭsia da słovaŭ Łukašenki, skazanych dziesiać dzion tamu, što termin jaho prezidenctva, chočaš ci nie chočaš, blizicca da skančeńnia. I adzinaje jaho pažadańnie, kab ułada pieradavałasia mirnym šlacham, a nie praz majdan i kałatnieču. I ja paprasiŭ paćvierdzić jaho tyja słovy. Ci pravilna, my, žurnalisty, jaho zrazumieli, što jon užo nie trymajecca pasady, viečnaha ž ničoha niama. Jon skazaŭ, što jahonaja pazicyja takaja ž, jak było ahučana na papiaredniaj sustrečy.
Vy dumajecie, prezidenctva lohkaja praca? Nie, ja b ni za jakija hrošy nie chacieŭ by. Na heta hatovyja ludzi, jakija achviarujuć saboj. Ja sustrakaŭsia z prezidentam nie dziela taho, kab učyniać razborki, što jon mianie śpichnuŭ z pasady. Nas siońnia pavinien cikavić zaŭtrašni dzień Biełarusi, a nie historyja.
Pačynali razmaŭlać pa-biełarusku, a potym niejak pierajšli na ruskuju, kab razmova była bolš intensiŭnaja. Jon skazaŭ, kali chočaš, to možam uvieś čas havaryć pa-biełarusku. «Nie chapaje praktyki», — skazaŭ Łukašenka».
Apytanka
