Pravaabaroncy pryznali Eduarda Palčysa palitźniavolenym
Biełaruskija pravaabaroncy pryznali błohiera Eduarda Palčysa palitviaźniam, havorycca ŭ sumiesnaj zajavie zakrytaha biełaruskimi ŭładami pravaabaroncaŭ-viasnoŭcaŭ, Centra pravavoj transfarmacyi Lawtrend, Biełaruskaha doma pravoŭ čałavieka imia Barysa Zvozskava (Vilnia), PU «Biełaruski dakumientacyjny centr», kamiteta abarony represavanych «Salidarnaść» i HA «Biełaruskaja asacyjacyja žurnalistaŭ».
Jany patrabujuć vyzvalić Palčysa z-pad varty, pakolki zabieśpiačeńnie jaho jaŭki ŭ sud moža być harantavanaje i inšymi mierami strymańnia, nie źviazanymi ź izalacyjaj abvinavačanaha, a taksama spynić spravu ŭ dačynieńni da błohiera pa č. 1 art. 130 Kryminalnaha kodeksa i zabiaśpiečyć praviadzieńnie adkrytaha sudovaha pracesu z zachavańniem usich harantyj spraviadlivaha sudovaha razboru.
U zajavie adznačajecca, što redaktar sajta 1863ch.com Palčys abvinavačvajecca va ŭčynieńni złačynstvaŭ, praduhledžanych č. 1 art. 130 (raspalvańnie rasavaj, nacyjanalnaj abo relihijnaj varožaści abo roźni) i č. 2 art. 343 (raspaŭsiudžvańnie parnahrafičnych materyjałaŭ) Kryminalnaha kodeksa Respubliki Biełaruś.
Paśla zatrymańnia ŭ listapadzie 2015 hoda supracoŭnikami KDB u ramkach raspačataj spravy i vyzvaleńnia pad padpisku ab niavyjeździe jon pierajechaŭ va Ukrainu. U studzieni 2016 hoda Palčysa zatrymali ŭ Rasii i ŭ kancy maja 2016 hoda ekstradavali ŭ Biełaruś, dzie jon byŭ uziaty pad vartu.
25 žniŭnia 2016 hoda sud Centralnaha rajona Minsku razhledzieŭ spravu ab pryznańni ekstremisckaj infarmacyjnaj pradukcyi, raźmieščanaj na sajcie 1863ch.com. U vyniku zakrytaha sudovaha pasiadžeńnia 9 artykułaŭ, raźmieščanych na dadzienym sajcie, byli pryznanyja ekstremisckimi.
Pravaabaroncy nastojvali na nieabchodnaści praviadzieńnia niezaležnaha analizu tekstaŭ Palčysa i nie vyklučali palityčnaha matyvu jaho kryminalnaha pieraśledu.
Pradstaŭnikami pravaabarončych arhanizacyj z pryciahnieńniem śpiecyjalistaŭ u roznych halinach navuki byŭ praviedzieny analiz dzieviaci tekstaŭ, raźmieščanych na sajcie 1863ch.com, jakija ŭ sudovym paradku byli pryznanyja ekstremisckimi i ŭ jakich, pavodle śledstva, źmiaščajecca infarmacyja, jakaja raspalvaje rasavuju, nacyjanalnuju ci relihijnuju varožaść.
«Pa vynikach hetaha analizu my adznačajem nastupnaje. U adpaviednaści z art. 19 Mižnarodnaha pakta ab hramadzianskich i palityčnych pravach, kožny čałaviek maje prava bieśpieraškodna prytrymlivacca svaich mierkavańniaŭ. Kožny čałaviek maje prava na svabodnaje vykazvańnie svajho mierkavańnia; heta prava ŭklučaje ŭ siabie svabodu šukać, atrymlivać i raspaŭsiudžvać usialakaha rodu infarmacyju i idei, niezaležna ad dziaržaŭnych miežaŭ, vusna, piśmova ci praz druk albo mastackija formy vyražeńnia ci inšym šlacham na svoj vybar», — havorycca ŭ zajavie.
U dakumiencie padkreślivajecca, što karystańnie hetym pravam nakładaje asablivyja abaviazacielstvy i asablivuju adkaznaść. «Heta prava, adpaviedna, moža być źviazanaje ź niekatorymi abmiežavańniami, jakija, adnak, pavinny być ustanoŭlenyja zakonam i źjaŭlacca nieabchodnymi dla pavahi i reputacyi inšych asob i dla achovy dziaržaŭnaj biaśpieki, hramadskaha paradku, zdaroŭja i maralnaści nasielnictva», — havorycca ŭ zajavie.
Akramia taho, dapuščalnyja abmiežavańni svabody vykazvańnia mierkavańnia ŭtrymlivajucca ŭ art. 20 Pakta, jaki zabaraniaje prapahandu vajny, vystupleńni na karyść nacyjanalnaj, rasavaj, relihijnaj nianaviści, a taksama vystupleńni, jakija ŭjaŭlajuć saboj padbuchtorvańnie da dyskryminacyi, varožaści abo hvałtu, padkreślivajuć pravaabaroncy.
Uličvajučy hetyja, ustanoŭlenyja Mižnarodnym paktam ab hramadzianskich i palityčnych pravach, dapuščalnyja abmiežavańni svabody vykazvańnia mierkavańnia, pry analizie tekstaŭ, jakija byli raźmieščany na sajcie 1863ch.com, daśledčykam treba było ŭstanavić, ci traplajuć hetyja materyjały pad dapuščalnyja abmiežavańni svabody vykazvańnia mierkavańnia.
U vyniku analizu daśledčyki pryjšli da vysnovy, što źmieščanaja ŭ dzieviaci artykułach infarmacyja nie ŭtrymlivaje prykmiet zaklikaŭ da vajny, hvałtu abo vystupleńniaŭ na karyść rasavaj, nacyjanalnaj abo relihijnaj varožaści, nie ŭjaŭlaje pahrozy nacyjanalnaj biaśpiecy, hramadskamu paradku abo zdaroŭju i maralnaści nasielnictva, adznačajuć pravaabaroncy. «Materyjały ŭjaŭlajuć saboj nie što inšaje, jak dumki aŭtara adnosna tych ci inšych histaryčnych padziej, faktaŭ, utrymlivajuć krytyčnyja zaŭvahi adnosna hieapalityčnych kancepcyj i źniešniaj palityki niekatorych dziaržaŭ. Aŭtar nie mieŭ na mecie prynižeńnie pradstaŭnikoŭ niejkich kankretnych nacyjanalnaściaŭ, etničnych ci rasavych hrup», — padkreślivajecca ŭ zajavie.
Adznačajecca, što materyjały aŭtarstva Palčysa, jakija byli raźmieščanyja na sajcie 1863ch.com, źjaŭlajucca dapuščalnaj formaj vykazvańnia svajho mierkavańnia i, adpaviedna, nie mohuć pieraśledvacca ŭ kryminalnym paradku.
«U toj ža čas my adznačajem, što karystańnie svabodaj vykazvańnia mierkavańnia nakładaje u tym liku i asablivyja abaviazki i adkaznaść, u tym liku maralnuju i sacyjalnuju, — havorycca ŭ zajavie. — Zabarona raspaŭsiudžvańnia malunkaŭ i materyjałaŭ parnahrafičnaha źmiestu źjaŭlajecca dapuščalnym abmiežavańniem svabody vykazvańnia mierkavańnia i maje na mecie abaronu maralnaści nasielnictva. Adnak pry hetym my ličym, što razavaje vykarystańnie ilustracyi z parnahrafičnym malunkam, jaki, na dumku Palčysa, pavinien byŭ prademanstravać karystalnikam resursu 1863ch.com niedapuščalnyja padychody da padačy infarmacyi niekatorymi veb-resursami, źjaŭlałasia niedalnabačnym krokam, ale nie pavinna stać padstavaj dla pryznačeńnia pakarańnia ŭ vyhladzie pazbaŭleńnia voli. U hetym vypadku Palčys nie pieraśledavaŭ karyślivyja ci jakija-niebudź inšyja hniusnyja mety. Analiz pravaprymianialnaj praktyki pa niekatorych padobnych rezanansnych vypadkach śviedčyć, što pakarańnie ŭ vyhladzie pazbaŭleńnia voli pa ich sudami nie ŭžyvałasia».
Pravaabaroncy ličać, što ŭ kryminalnym pieraśledzie Palčysa jość palityčny matyŭ uładaŭ, jaki maje na mecie spynieńnie jaho publičnaj dziejnaści abo prymus da źmieny jaje charaktaru.
