Akcyja Arche — «Piać kultavych ramanaŭ»
Leta – heta nie tolki čas adpuskoŭ i rezkaha spadu aktyŭnaści, heta taksama para, kali źjaŭlajecca bolej mahčymaściaŭ niešta pačytać. Tvory, jakija prapanujucca pa našaj novaj akcyi, nie pakinuć vas ni na chvilu abyjakavymi. Heta dva kultavyja ramany pryznanaha majstra pryhodnickaha žanru Siarhieja Piasieckaha, dva najnoŭšyja suśvietnyja bestsielery, čyje prodažy daŭno prabili adznaku ŭ sotni miljonaŭ asobnikaŭ, a taksama pakul nieviadomy ŭ Biełarusi raman Fłaryjana Čarnyševiča «Nadbiarezincy».
1. Siarhiej Piasiecki. Žyćcio razzbrojenaha čałavieka. ARCHE 5 2014
Asnoŭnaje dziejańnie ramanu adbyvajecca na terytoryi mižvajennaj Zachodniaj Biełarusi – u Vilni, Lidzie, Baranavičach, Maładziečnie, Bieraści, a taksama ŭ zachodniebiełaruskich vioskach i miastečkach. Raman raskazvaje pra niebiaśpiečnyja i poŭnyja intryh, časam kryminalnyja, a časam seksualnyja pryhody demabilizavanaha dobraachvotnika polskaha vojska Michała Łubienia. Pryjechaŭšy ź Minska ŭ Vilniu, jon adčuvaje siabie kinutym na svavolu losu. Paśla doŭhich i biespaśpiachovych sprobaŭ uładkavacca na pracu Łubień vybiraje pracu naturščyka ŭ padpolnaj vilenskaj pornastudyi. Kali ž i hetaja praca pierastaje jaho materyjalna zadavalniać, jon stanovicca ŭdzielnikam kryminalnaj bandy, jakaja zajmajecca vyrabam i prodažam falšyvych čekaŭ amierykanskich bankaŭ. Choć napačatku hetaja dziejnaść prynosić Michału Łubieniu nievierahodny dachod, urešcie jana pryvodzić jaho ŭ vilenskuju turmu. Apisańnie pobytu viaźniaŭ vilenskaj turmy, kałarytnyja vobrazy zachodniebiełaruskich jaŭrejaŭ i sialan, jakija, jak adymysłova padkreślivaje aŭtar, havorać sakavitaj biełaruskaj movaj – taksama adjemny elemient hetaha tvoru. Papiarovaje vydańnie azdoblena redkimi fotazdymkami Vilni pačatku XX st., a taksama ŭzorami tahačasnaha eratyčnaha fotamastactva.
2. Siarhiej Piasiecki. Baham nočy roŭnyja. ARCHE 11 2015
Raman byŭ napisany i vydadzieny ŭ nastupny hod paśla vyzvaleńnia aŭtara z turmy (1938) i apaviadaje pra dziejnaść polskich špijonaŭ i tutejšych kantrabandystaŭ u 1923 hodzie na biełaruskim učastku tahačasnaj saviecka-polskaj miažy. Miensk ź jaho tapahrafičnymi damintantami (hubiernatarski sad, hatel «Paryž») i tahačasnymi pradmieściami (Sierabranka, Miadźviedžyna, Jarkava, Staroje Siało) vystupaje asnoŭnaj scenaj, dzie adbyvajecca dziejańnie.
Pieryfieryjnymi scenami, na jakich razhortvajecca dziejańnie ŭ ramanie, vystupajuć Babrujsk, Rakaŭ, Viaźma, Łahojsk i inšyja harady i miastečki.
«Baham nočy roŭnyja» — heta vydatny prykład vostrasiužetnaha špijonskaha ramanu ź jaho nieadjemnymi atrybutami — padstupnaściu, kachańniem i seksam, indyvidualnym i kalektyŭnym užyvańniem narkotykaŭ (pieravažna kakainu), palboj z roznych vidaŭ zbroi i niečakanaj trahičnaj kancoŭkaj.
Jak svojeasablivaje pasłoŭje da ramanu drukujecca daśledavańnie historykaŭ Uładzimira Lachoŭskaha i Kanstancina Naščynca «Kantrabanda ŭ BSSR u 1920-ch — 1930-ch hh.: sacyjalna-ekanamičnaje vymiareńnie».
3. Den Braŭn. Kod da Vinčy. ARCHE 1-2 2015
Aryhinalnaje vydańnie ramanu Dena Braŭna vyjšła ŭ 2003 hodzie. Zhodna ź jaho siužetam, Katalicki kaścioł śviadoma chavaŭ realnyja akaličnaści žyćcia Chrysta, u pryvatnaści, jaho šlub z Maryjaj Mahdalenaj. Ahulnyja prodažy knihi ŭ śviecie pierasiahnuli 100 młn. asobnikaŭ.
4. Artur Hołden. Miemuary Hiejšy. ARCHE 7-8 2015
Aryhinalnaje vydańnie ramana pabačyła śviet u 1997 hodzie i cełyja dva hady znachodziłasia ŭ śpisie biestseleraŭ «New York Times». Jaho sukupny nakład pierasiahnuŭ 10 miljony asobnikaŭ. Tvor pierakładzieny bolej čym na 30 moŭ. Heta adzin z samych papularnych ramanaŭ sučasnaści.
5. Fłaryjan Čarnyševič. Nadbiarezincy (frahmient ramanu). ARCHE 10 2014
U hetym numary drukujecca frahmient ramanu Fłaryjana Čarnyševiča «Nadbiarezincy». Aryhinalnaje vydańnie na polskaj movie vyjšła ŭ 1942 h. u Buenas-Ajresie.
Hałoŭnyja padziei ŭ ramanie adbyvalisia la Biareziny ŭ adlehłaści 20—25 km ad Babrujska, peryferyjnaja prastora hetych padziejaŭ dakranałasia Białynič i Mahilova. Aŭtar, uradženiec Babrujsku, adlustravaŭ u ramanie kanflikty pamiž katalickaj šlachtaj i pravasłaŭnym sialanstvam.
Krytyki paraŭnoŭvajuć raman Fłaryjana Čarnyševiča «Nadbiarezincy» z «Vajnoj i miram» Lva Tałstoha i «Cichim Donam» Michaiła Šołachava.
Pra ŭmovy atrymańnia časopisa možna pračytać na sajcie časopisa Arche.
