NASA nabliziłasia da Marsa, Raskosmas addaliŭsia ad Miesiaca
Kaśmičnyja prahramy ruchajucca ŭ roznych napramkach pa roznyja bierahi akijanu.
Fota: NASA
NASA paśpiachova praviało vyprabavańni rakietnaha ruchavika RS-25 ciažkaj rakiety SLS (Space Launch System). U kaśmičnym centry Stenisa ŭ štacie Misisipi (ZŠA) ruchavik prapracavaŭ 535 siekund — roŭna stolki, kolki maje pracavać pry realnym zapusku.
Miarkujecca, što rakieta SLS budzie vykarystoŭvacca dla piłatavanych palotaŭ u dalni kosmas, u tym liku na Mars. NASA nazyvaje SLS samaj mahutnaj rakietaj u śviecie — jana moža vyvieści na kalaziamnuju arbitu da 130 ton karysnaj nahruzki.
SLS vyrablaje pryvatnaja kampanija Boeing, vyprabavańni samoj rakiety majuć prajści ŭ 2017 hodzie, pieršy testavy palot — u 2018-m. Miarkujecca, što SLS vyviedzie kaśmičny karabiel Orion na darohu da Marsa ŭ 2030 hodzie.
RS-25 — vadkasnyja ruchaviki, pracujuć na kisłarodzie i vadarodzie. Try ruchaviki RS-25 vytvorčaści Aerojet Rocketdyne užo vykarystoŭvalisia dla zapuskaŭ «Šatłaŭ». Na pieršuju stupień SLS buduć ustalavanyja čatyry takija ruchaviki.
Zaćmieńnie Miesiaca nad Kramlom. Fota: Pavieł Hałoŭkin
Rasija tym časam vymušanaja adkłaści vysadku na Miesiac — urezanaje finansavańnie prahramy pa stvareńni miesiacovaha uźlotna-pasadačnaha kompleksu (ŁVPK), pišuć «Iźvieścija».
Finansavańnie pierśpiektyŭnaha piłatavanaha transpartnaha kompleksu (PPTK-2) źnižanaje ŭdvaja. Heta pryviadzie da adkładańnia pačatku vyprabavańniaŭ ŁVPK prynamsi na 2-3 hady.
Biudžet PPTK-2 na 2016-2025 hady na siońnia składaje 20,8 młrd rasijskich rubloŭ (amal 325 młn dalaraŭ). Naziemnyja testy pačnucca prykładna ŭ 2024 hodzie, lotnyja vyprabavańni — prykładna ŭ 2029-2030 hadach. Palot na Miesiac adkładajecca z 2029-2030-ha na 2033-2034 hady.
«Kali mieć na ŭvazie adzin pusk na hod, to 3-4 hady ŭ lepšym vypadku projdzie z daty pieršaha vyprabavalnaha zapusku ŁVPK da pieršaha piłatavanaha startu, — kaža siabra-karespandent rasijskaj akademii kasmanaŭtyki imia Cyałkoŭskaha Andrej Ionin. — U amierykancaŭ było chutčej, viadoma, ale ciapier niama toj situacyi vostraj palityčnaj honki, što była ŭ hady realizacyi prahramy Apollo. Ludźmi ryzykavać nichto nie budzie».
Miesiacovaja prahrama praduhledžvaje dastaŭku ekipažu na arbitu Miesiaca, vysadku z dapamohaj ŁVPK na pavierchniu spadarožnika, prybyvańnie tam jak najmieniej ciaham 14 dzion i viartańnie na Ziamlu. Raskosmas nie admaŭlajecca i ad płanaŭ pa budaŭnictvie miesiacovaj bazy, ale kankretnyja daty ŭžo nie nazyvajucca.
Raniej miesiacovaja prahrama Rasii akazałasia pad pahrozaj zryvu, prajekt zvyšciažkaj rakiety nazyvaŭsia finansava niemetazhodnym.
Pa inšy bok akijanu ź finansami adbyłosia advarotnaje: daśledčyki prapanavali prahramu palotu na Miesiac, u 10 raz tańniejšuju za isnyja, pry naležnaj padtrymcy palitykaŭ amierykancy mohuć vysadzicca na Miesiac užo ŭ 2022 hodzie.
