Пішам доўгія тэксты з 1906 года
© 2018 | Наша Ніва
Аўстрыйскі стандарт:
12 дробязяў з жыцця Вены, якія варта пераняць Мінску, каб стаць яшчэ лепшым
Аўстрыйскі стандарт
Камфорт у горадзе — справа не толькі гарадской адміністрацыі. Самі гараджане, разам з культурным здабыткам мінулых эпох, кожны дзень робяць яго лепшым. Аўстрыйская Вена ў гэтым плане — "горад-стандарт" для іншых еўрапейскіх сталіц. Менавіта тут рэалізаваны цэлы комплекс экалагічных, камунікацыйных і культурных рашэнняў, якія небеспадстаўна робяць гэты горад адным з найлепшых па ўзроўні камфорту і якасці жыцця. Дзякуючы Пріорбанку, які ўваходзіць у аўстрыйскую групу Raiffeisen Bank International, мы даведаліся ўсё пра сталіцу Аўстрыі і побыт у ёй ад пісьменніка Віктара Марціновіча. Завяршаем наш цыкл "Аўстрыйскі стандарт" падборкай гарадскіх лайфхакаў, якія мы сустракалі, блукаючы па захапляльнай Вене. Мы ўпэўненыя, што некаторыя з гэтых знаходак змогуць зрабіць яшчэ лепшай і беларускую сталіцу.

1
Нефармальная адукацыя
і разняволенасць у грамадскіх месцах

1. Нефармальная адукацыя і разняволенасць у грамадскіх месцах
Дзецям у Вене глядзець высокае мастацтва можна седзячы проста на падлозе. Гэта нармальна, і строгія музейныя супрацоўніцы ў акулярах не будуць кідаць на вас касыя позіркі. За такія паводзіны ў музейных прасторах не папікаюць, тут нават вітаюць адвольны фармат. Магчыма, так дзеці адчуваюць сябе больш камфортна і лепш спазнаюць сусветную культурную спадчыну.
2
Папярэджанні пра снег
і ледзяшы
2. Папярэджанні пра снег і ледзяшы
З Марціновічам мы былі ў Вене ў пачатку сакавіка, у "сезон" ледзяшоў. Першае, што кінулася ў вочы яшчэ па дарозе ў гатэль, — бела-чырвоныя металічныя агароджы, пастаўленыя пад вуглом да будынкаў. Такое ўрбаністычнае рашэнне аўстрыйскіх камунальнікаў засцерагае мінакоў ад магчымых інцыдэнтаў. Знакі амаль не замінаюць шпацыраваць па ходніках, яны яркія і заўважныя ўсім і выкарыстоўваюцца шмат гадоў. Для фіксацыі такога знака ў сцяне ёсць невялікі кручок. І не трэба ўзводзіць ніякіх агароджаў з усяго, што трапілася пад рукі, на палову тратуара ці аркушаў А4 з тэкстамі пра "сасулі", якія псуюць фасады, дрэнна чытэльныя і яшчэ недарэчна застаюцца вісець аж да лета.
Яшчэ аўстрыйскіх гісторый?
Марціновіч, якога вы не бачылі: пра новы раман, венскі побыт, будучыню і чаму ў Беларусі ён не свой
3
Cash and card
3. Cash and card
Для дробных разлікаў у невялічкіх кавярнях ці падчас набыцця вулічнай ежы венцы карыстаюцца наяўнымі грашыма. Дарэчы, манеты добра развіваюць маторыку, а хруст купюр — прыемны для слыху. Але карткамі ў Аўстрыі можна плаціць усюды. Карткай Пріорбанка мы разлічваліся ва ўсіх музеях, у транспарце, крамах і букіністычных кнігарнях.

4
Кантраст архітэктурных
формаў
Мінску ёсць у чым пазайздросціць Вене — у аўстрыйскай сталіцы гістарычных будынкаў столькі, што няма сэнсу вешаць на іх шыльды пра "ахоўваецца дзяржавай…". Але для венцаў цалкам прымальна за ажурным будынкам эпохі Габсбургаў бачыць "нешта-нейкае" шкляное і сучаснае.
4. Кантраст архітэктурных формаў
Нават побач з галоўнай турыстычнай перлінай Вены — саборам Святога Штэфана — стаіць шмат будынкаў розных эпох. Вена ў гэтым сэнсе — прыклад маштабнага каларыту і філасофскага стаўлення да «прыгожа-непрыгожа».

Так, параўноўваць архітэктурныя ансамблі Вены і Мінска недарэчна. Але, здаецца, аўстрыйцы менш расстройваюцца праз навабуды. Можа быць, мінчукі таму так балюча ўспрымаюць чарговы архітэктурны праект, бо «жывой гісторыі» так мала на нашых вуліцах і яна заўсёды ў «меншасці»?

5
Крэатыўныя архітэктурныя
рашэнні
5. Крэатыўныя архітэктурныя рашэнні
Нават калі гэта гістарычны будынак і патрэбна перапланіроўка — нестандартнае рашэнне пад патрэбы часу і людзей заўсёды знойдзецца. Гэты прыклад, які будзе карысны і Мінску, мы знайшлі выпадкова. Для дызайн-студыі патрабаваўся асобны ўваход з вуліцы. У будынку проста выразалі акно разам з часткай сцяны і… пакінулі гэты «лішні» кавалак проста побач! На сваім месцы засталася нават батарэя і арыгінальная рама акна. Цяпер гэта не толькі запамінальны і незвычайны аб'ект, але і дэманстрацыйная мадэль дома «ў разрэзе». Такім жа чынам сучасныя архітэктары вырашаюць дзясяткі задач: павялічваюць плошчы, убудоўваюць ліфты ці цэлыя паверхі. Галоўнае — захаваць аўтэнтычны стан і дадаць сучаснага функцыяналу.

6
Не замалёўваць стрыт-арт
6. Не замалёўваць стрыт-арт
Любы горад — дынамічная прастора камунікацый і самавыяўлення. І наяўнасць альбо адсутнасць у ім графіці дэманструе камунікатыўны ўзровень жыхароў. Хуліганства і псаванне маёмасці сюды не адносіцца — мы не пра гэта. Але ў любым горадзе заўсёды знойдзецца месца шэрым сценам і людзям, якім ёсць што сказаць. Графіці ў Вене — такая ж арганічная частка вулічнай атмасферы, як і барочныя будынкі часоў Габсбургаў.

Каляровыя палітры месцяцца нават у цэнтры Вены ў «тэхнічных зонах», якія не выконваюць аніякай эстэтычнай функцыі: на бетонных падпорных сценах, у арках і праездах. Гэта выглядае настолькі акуратна і арганічна, што нават не ўзнікае думкі пра хуліганства ці вандалізм.

Яшчэ аўстрыйскіх гісторый?
Ад Готыкі да Мадэрну:
Гайд па Вене для культурных падарожнікаў ад Віктара Марціновіча
7
Не саліць дарогі
7. Не саліць дарогі
Вострая і балючая тэма для мінчукоў, іх абутку ўзімку і асабліва машын. Прагрэсіўныя аўстрыйцы даўно апрацоўваюць дарогі спецыяльнай пасыпкай з бяспечных рэагентаў. На вуліцы я сустрэў мужчыну, які пасыпаў ходнікі менавіта ёй. Навобмацак яна як манка. Ён патлумачыў мне, што гэта нашмат бяспечней для ўсіх: хатніх жывёл, абутку, транспарту, дарожнага пакрыцця і гэтак далей.

8
Паблік-арт і ландшафтны дызайн
8. Паблік-арт і ландшафтны дызайн
Канструкцыі, скульптуры, лаўкі і навесы ў Вене з'яўляюцца па ініцыятыве дызайнераў, мастакоў і прадстаўнікоў бізнэсу. З гэтым у Вене — поўная свабода (за выключэннем гістарычнай часткі горада), трэба проста ўзгадніць пляцоўку.

Яшчэ ў Вене звярнуў увагу на самую звычайную вішу — сухую балотную траву. Яе, як ні дзіўна, у Вене выкарыстоўваюць у ландшафтным дызайне. Выглядае гэта вельмі прыгожа і нетыпова. У беларускім "краі азёр і балот" такіх раслін вельмі шмат, і яны яшчэ чакаюць смелых ідэй ад мінскіх ландшафтных дызайнераў.

9. Камфорт – у дробязі
Вось некалькі рашэнняў, якім надаецца вялікая ўвага ў Вене. Яны альбо робяць жыццё ў аўстрыскай сталіцы больш камфортным, альбо нават эканомяць рэсурсы камунальных служб горада.

Агароджы для спілаваных дрэваў. Драўляныя падкладкі пад будаўнічую тэхніку, каб не псаваць гранітныя пліты. Сеткі на помніках, каб не даваць сядаць на іх птушкам. Агароджы для маладых дрэваў. Інфраструктура для раварыстаў. У Вене зроблена ўсё для іх камфорту — прыярытэтныя дарожкі на тратуарах, безбар'ерныя пераезды, велапаркоўкі, святлафоры, арэнда і гэтак далей. Тут нават жартуюць: калі ў Берліне раварыст збіў пешахода, то вінаваты раварыст. Калі ў Вене ад ровара пацярпеў пешаход, то вінаваты пешаход.

10
Зручная інфраструктура
для сабачнікаў
10. Зручная інфраструктура для сабачнікаў
У Аўстрыі няма праблемы беспрытульных жывёл. Уладальнікі хатніх гадаванцаў плацяць немалыя, нават па аўстрыйскіх маштабах, падаткі. Узамен гаспадары атрымліваюць для сябе і сваіх гадаванцаў камфортныя ўмовы: агароджаныя пляцоўкі для выгулу і свабоду перамяшчэння ў горадзе. З сабакамі ў Вене дазваляюць праходзіць амаль усюды: у паркі адпачынку, крамы і нават музеі. Трэба толькі выконваць гігіенічныя нормы і мець павадок, намызнік, а ў музеі набываць свайму гадаванцу квіток. Мілая дэталька такога клопату пра жывёлак у Вене — спецыяльныя «навязы» ля невялікіх крамак і кавярняў.
11
Лакальныя і мясцовыя
назвы вуліц
11. Лакальныя і мясцовыя назвы вуліц
Амаль усе назвы вуліц у Вене, а тут іх больш за 6200, маюць унікальныя назвы. Назву і гісторыю з'яўлення вуліцы можна праверыць на сайце Вены.

Там падрабязна апісваецца, калі, у гонар чаго ці каго яна атрымала такое імя. Нумарацыя дамоў на венскіх вуліцах з'явілася ў 1770 годзе, у выніку чаго спрасцілася дастаўка пошты, а таксама прызыў у войска. З 1923 года вулічныя шыльды сталі сінімі эмаляванымі з белымі літарамі, да гэтага ў Вене было некалькі колераў шыльд у залежнасці ад раёнаў. З 1980-х гадоў на старадаўнія гарадскія вуліцы сталі вывешваць таблічкі, падобныя да тых, якія былі першапачаткова. Імя жывога чалавека прысвойваць вуліцы нельга, рабіць гэта можна не раней чым праз год пасля смерці, і ў аўстрыйскай сталіцы гэтым займаецца магістрат.
12. Пешаходныя вуліцы
Тое, без чаго не можа абысціся ніводная еўрапейская сталіца. Аўстрыйцы ўмеюць рабіць сваё жыццё камфортным. Беларусам у гэтым плане ёсць чаму ў іх павучыцца.

тэкст / фота / відэа / графічны дызайн і распрацоўка
Сяргей Гудзілін

comments powered by HyperComments