Памяти Станислава Ярошевича
30 ноября 2017 года, после тяжелой болезни ушел из жизни талантливый ученый и педагог, доцент кафедры нормальной анатомии Белорусского государственного медицинского университета, кандидат медицинских наук Ярошевич Станислав Петрович.
Без нечага 60 гадоў таму назад Станіслаў Пятровіч паступіў у Мінскі дзяржаўны медыцынскі інстытут, якому заставаўся адданым да канца сваіх дзён.
Тут ён скончыў аспірантуру, абараніў дысертацыю, працаваў старшым навуковым супрацоўнікам і ўзначальваў самую масавую грамадскую арганізацыю — прафсаюзную. З 1978 г. Станіслаў Пятровіч пераходзіць на выкладчыцкую працу спачатку асістэнтам, а затым дацэнтам кафедры нармальнай анатоміі, якой ён кіраваў з 1996 па 1999.
Сфарміраваны як навуковец-гiстaхiмiк, Станіслаў Пятровіч праявіў свой даследчы талент і ў іншых галінах навукі. Ён быў прызнаным аўтарытэтам у пытаннях гісторыі кафедры, на якой працаваў. Ім дасканала вывучана падстава і развіццё анатамічных музеяў у нашай рэспубліцы. Вялікае значэнне Ярашэвіч С.П. надаваў педагагічнаму прынцыпу нагляднасці ў выкладанні анатоміі чалавека. Ён унёс істотны ўклад у стварэнне анатамічных музейных і вучэбных прэпаратаў, а таксама табліц і муляжоў, якія павышаюць нагляднасць выкладання прадмета.
Станіславу Пятровічу заслужана належыць прыярытэт выкладання анатоміі на беларускай мове, ён — адзін з аўтараў навуковай беларускай анатамічнай тэрміналогіі і руска-беларуска-лацінскага слоўніка «Анатомія». Усё сваё жыццё ён балеў душой за адраджэнне беларускай мовы, самабытнасці беларускай культуры.
На фарміраванні шматграннай асобы Станіслава Пятровіча адбілася багатая гістарычная спадчына яго малой радзімы — вёскі Уселюб Навагрудскага раёна Гродзенскай вобласці, якую ён ведаў і якой ганарыўся. Гэтая вёска вядомая сваім сядзібна-паркавым комплексам XVIII—XX стагоддзяў і самым старым касцёлам на тэрыторыі Беларусі, узведзеным у 1433 годзе князем Андрэем Уселюбскiм. Непаўторнае зачараванне в. Уселюб з яе архітэктурнымі помнікамі ў стылі неаготыкі, наканаванымі выконваць сакральную місію храмаў, знайшло адлюстраванне ў апавяданнях і нататках Станіслава Пятровіча, якімі ён дзяліўся з сябрамі і калегамі.
Малая радзіма Ярашэвіча С.П. в. Уселюб.
Нарадзіўшыся ў такой знакамітай мясцовасці, немагчыма было ставіцца да радзімы інакш, як ставіўся да яе Станіслаў Пятровіч — з павагай і любоўю. Ён неаднаразова наведваўся ў родныя мясціны, дасканала вывучаў гісторыю роднага краю і сваіх продкаў, падкрэсліваючы вялікую ісціну: без мінулага няма будучыні. Пераняўшы ад бацькоў любоў да працы і называючы сябе «працаголікам», Станіслаў Пятровіч, пачынаючы са школы, дапамагаў бацькам, пазней, пасля заканчэння Навагрудскага медыцынскага вучылішча, працаваў рэнтген-лабарантам Гродзенскага абласнога супрацьтуберкулёзнага дыспансера, а падчас вучобы ў інстытуце падзарабляў медбратам.
Ярашэвіч С.П. асаблівую ўвагу надаваў этычным аспектам выкладання, удзельнічаў у рэалізацыі праграмы біяэтычнай падрыхтоўкі спецыялістаў. Ён з'яўляецца сааўтарам такіх навучальных дапаможнікаў, як «Біямедыцынская этыка», «Біяэтыка: міждысцыплінарная стратэгія і прыярытэты», «Асновы біяэтыкі». Усяго ім апублікавана больш за 150 навуковых прац.
Менавіта педагагічная дзейнасць у поўнай меры раскрыла шматгранны характар асобы Станіслава Пятровіча. Ён умеў згуртаваць вакол сябе моладзь, зацікавіць. Станіслаў Пятровіч на працягу 10 гадоў кіраваў студэнцкім навуковым гуртком кафедры нармальнай анатоміі. Ён сумесна з гурткоўцамі распрацоўваў новыя цікавыя кірункі ў вывучэнні анатоміі чалавека.
Ярашэвіч С.П. у асяроддзі студэнтаў-гурткоўцаў.
Неацэнны ўклад Станіслава Пятровіча ў падрыхтоўку медыцынскіх кадраў. Будучы чалавекам адказным, добрасумленным, прыстойным, Станіслаў Пятровіч асабістым прыкладам выхоўваў новае пакаленне дактароў, поспехамі якіх ён ганарыўся і якія сапраўды занялі годнае месца ў грамадстве. Сярод яго вучняў: Ішуцін А.С. (палкоўнік, к.м.н., дацэнт БДМУ), Гусева Ю.А. (к.м.н., дацэнт БДМУ), Новік Н.Г. (заснавальнік Клінікі эстэтычнай медыцыны, г. Беласток), Качаткоў Р.Ю. (скончыў рэзідэнтуру і працуе гематолагам ва ўніверсітэце Таронта), Субхаш Бенерджы (прафесар, д.м.н., загадчык кафедры кардыялогіі Універсітэта Тэхаса), Паўлоўская І.С. (доктар акушэр-гінеколаг ў Ліване), Пачкайла А.С. (к.м.н., дацэнт кафедры паліклінічнай педыятрыі БелМАПА), Анціпава В.А. (дацэнт Інстытута макраскапічнай і клінічнай анатоміі Медыцынскага ўніверсітэта г. Грац, Аўстрыя) і многія іншыя. Набытыя студэнтамі пад кіраўніцтвам Ярашэвіча С.П. даследчыя навыкі паслужылі асновай для іх прафесійнага росту.
На адкрыцці анатамічнага музея кафедры нармальнай анатоміі БДМУ (травень 2017).
Ярашэвіча Станіслава Пятровіча адрознівала выключная ўнутраная інтэлігентнасць, непаўторнае абаянне, шчырасць і такт. Ён быў творчым чалавекам, цаніў і ведаў жывапіс, любіў гісторыю Беларусі і паэзію. Ён назаўсёды застанецца ў сэрцах яго блізкіх, сяброў і калегаў надзейным таварышам і мудрым дарадцам, заўсёды гатовым прыйсці на дапамогу ў любой сітуацыі.
13 кастрычніка 2018 г. Станіславу Пятровічу Ярашэвічу споўнілася б 80 гадоў і 40 гадоў з пачатку яго дзейнасці на кафедры нармальнай анатоміі БДМУ. Аднак, на жаль, гэтаму не наканавана спраўдзіцца.
Пайшоў з жыцця чалавек, чые радкі, цытаты мы не стамляемся паўтараць. Яго высокі навуковы патэнцыял, шырокая эрудыцыя, прыроджаная сціпласць і павага да людзей назаўжды застанецца ў памяці яго калег і вучняў.
Вось што кажуць вучні пра свайго настаўніка.
Ішуцін А.С.:
«Мая першая сустрэча са Станіславам Пятровічам, як з выкладчыкам і куратарам, адбылася ў 1985 г. Так як куратарства прадугледжвае і нефармальныя зносіны, неўзабаве паміж намі сталі складвацца адносіны як паміж сынам і бацькам. Парады і дапамогу Станіслава Пятровіча ў розных жыццёвых сітуацыях шмат у чым дапамагалі мне. Наша сяброўства працягвалася больш за трыццаць гадоў і яго сыход з жыцця — вялікае гора і незаменная страта для мяне. Светлай памяці майго Настаўніка і калегі я прысвяціў нашу манаграфію «Ваенна-медыцынская адукацыя ў Рэспубліцы Беларусь. Гісторыя і сучаснасць».
Новік Н.Г.:
«На жаль, прыйшоў час, калі нашы Настаўнікі пакідаюць нас, пакідаючы адчуванне страты і абавязку… абавязку захавання ў памяці чагосьці большага, чым навука. Са Станіславам Пятровічам разам вялі анатамічны гурток на працягу некалькі гадоў. Нават пасля заканчэння ўніверсітэта і пераезду ў іншую краіну прыходзіла ў альма-матар не з-за настальгіі па сценах будынка, а па ім, маім Настаўніку. За добры погляд, за жаданне дапамагчы ва ўсіх цяжкасцях, за любоў да студэнтаў і навукі, за шчырую радасць за поспехі сваіх вучняў — за гэта ўсё велізарная падзяка і нізкі паклон Вам, мой мудры Настаўнік!»
Анціпава В.А.:
«Вестка пра смерць Станіслава Пятровіча Ярашэвіча моцна засмуціла мяне. Я хацела б выказаць мае шчырыя спачуванні ў сувязі з гэтай незаменнай стратай. Я заўсёды з цеплынёй успамінаю цікавыя практычныя заняткі і семінары Станіслава Пятровіча, а таксама навуковыя і творчыя дыскусіі ў невялікім коле студэнтаў і выкладчыкаў. Ён быў сапраўдным анатамам, які ўзорным чынам фармаваў асобы будучых лекараў. Я шмат чым яму абавязаная і назаўсёды запомню яго як цудоўнага настаўніка, а таксама вельмі прыемнага і добразычлівага чалавека. Значная спадчына працягвае жыць у яго выпускніках і яго вучэнні».
Пачкайла А.С.:
«Першы мой навуковы артыкул, як і першы навуковы даклад, былі падрыхтаваны менавіта пад кіраўніцтвам Станіслава Пятровіча. Ён назаўсёды застанецца ў маёй памяці выключна сціплым і інтэлігентным чалавекам, чалавекам неверагоднай працавітасці і дабрыні. Не раз здаралася так, што яго цёплы і нягучны жарт настройваў і зараджаў аптымізмам усіх, хто атачаў Станіслава Пятровіча. Падпісаны ім беларускі анатамічны слоўнік на маёй паліцы — сімвал той неабсяжнай і гарачай любові, якую сілкаваў гэты незвычайны чалавек да сваёй Беларусі, яе жывой мовы і культуры».
