Здымкі беларускай версіі «Што? Дзе? Калі?» перанеслі на нявызначаны тэрмін. Разбіраемся, што здарылася
Яшчэ ў кастрычніку ў чатах і суполках з’явілася інфармацыя, што восеньскія і зімовыя гульні беларускага інтэлектуальнага клуба «Што? Дзе? Калі?» не адбудуцца. Прычына — нібыта гульцы не захацелі здымацца для тэлеканала АНТ. Але ж у клубе гэта рашуча абвяргаюць. Што ж адбылося насамрэч?
«Што? Дзе? Калі?» — даволі закрытая тусоўка, большасць знаўцаў і капітанаў адмаўляецца размаўляць са староннімі. Аднак абрывістая інфармацыя ўсё адно прасочваецца.
Па інфармацыі «Нашай Нівы», пытанне наконт здымкаў восеньскіх і зімовых гульняў абмяркоўвалася ў канцы жніўня. Большасць знаўцаў выступіла супраць выхаду перадачы на АНТ, бо, маўляў, на тэлеканале пачалі з’яўляцца зусім непрыгожыя палітычныя рэчы. Але былі і тыя, хто захаваў нейтралітэт у гэтым пытанні.
Некалькі гульцоў распавялі, што здымкі абмяркоўваліся па відэаканферэнцыях у канцы жніўня і ў канцы верасня.
«Знаўцы хацелі працягваць гуляць, але не хацелі, каб перадача выходзіла на АНТ. Людзі адкрыта казалі, што не хочуць, каб іх асацыявалі з гэтым каналам. Абмяркоўвалі, якія ёсць варыянты. Тады Алесь Мухін сказаў, што, можа, паспрабуе знайсці іншы канал. Важна адзначыць: гутарка была цывілізаванай, Мухін пагадзіўся з нашай пазіцыяй і паабяцаў пашукаць варыянты», — распавялі «Нашай Ніве» знаўцы.
Сам Алесь Мухін трымаў нейтралітэт у пытанні з АНТ, але гульцам не выказваў ніякіх пагроз, не палохаў наступствамі. Знаўцы данеслі яму сваю пазіцыю, абмеркавалі, як лепш зрабіць, каб захаваць праграму. Мухін паводзіў сябе абсалютна годна, кажуць людзі.
Дарэчы, пасля 9 жніўня выйшаў адкрыты ліст гульцоў «Што? Дзе? Калі?» з асуджэннем гвалту. Суразмоўцы кажуць, што і тады Алесь Мухін праявіў сябе адэкватна.
«Ён папрасіў, каб з ліста прыбралі назву тэлевізійнага клуба, каб не было праблем. Бо гэты ліст быў не ад удзельнікаў перадачы, а ад гульцоў у спартыўнае «Што? Дзе? Калі?», яго падпісвалі і гульцы з іншых краінаў, не толькі з Беларусі. Гэта не быў нейкі ўльтыматум ці ліст з умовамі — проста нашае выказванне супраць гвалту і па сітуацыі з выбарамі.
Кажуць, што кагосьці з гульцоў прасілі адклікаць свой подпіс — не ведаю, наколькі гэта праўда. Да мяне асабіста з такой прапановай ніхто не звяртаўся», — кажа адзін з суразмоўцаў.
У кастрычніку пытанне здымкаў абмяркоўвалася зноў.
«Агульнай відэаканферэнцыі ўжо не было, размаўлялі толькі з капітанамі. Ім паведамілі, што здымкі перадачы могуць быць толькі для АНТ, іншых варыянтаў няма», — распавялі «Нашай Ніве» знаўцы. Пасля гэтага большасць нібыта адмовілася ад удзелу ў здымках.
Каб удакладніць гэтую інфармацыю, «Наша Ніва» звязалася з Марыяй Пятроўскай, прэс-аташэ клуба знаўцаў. Яна катэгарычна абвяргае версію, агучаную вышэй. Па яе словах, здымкі адмянілі праз каранавірус.
«На гэты момант здымкі адклалі на нявызначаны тэрмін. Прычына — складаная пандэмічная сітуацыя. Тры капітаны з васьмі жывуць за мяжой, некаторыя знаўцы таксама. Без часткі гульцоў праблематычна правесці сезон, а без капітанаў — немагчыма.
Ініцыятыва аб пераносе сыходзіла ад здымачнай групы. Апытвалі людзей яшчэ ў жніўні, тыя, хто за мяжой, фізічна не маглі прыехаць, а калі б і прыехалі, то не факт, што змаглі б пасля выехаць. Падстаўляць людзей мы не можам.
Плюс, дзе б ні праводзіліся здымкі, мы сёння не можам гарантаваць бяспеку для здароўя людзей. Усе астатнія абмеркаванні — унутрыклубныя размовы, якія не маюць дачынення да прынятага рашэння», — паведаміла Пятроўская.
«Наша Ніва» наўпрост пацікавілася: дык ці адмаўляліся знаўцы здымацца для АНТ?
«Гэта ўнутраная справа, якая не мае дачынення да прынятага рашэння аб пераносе здымак», — паўтарыла Марыя Пятроўская.
Яна падкрэсліла: пакуль сітуацыя з пандэміяй такая, якая ёсць, аднавіць здымкі немагчыма.
Тады «Наша Ніва» звязалася з Алесем Мухіным, знаўцам і вядучым беларускай перадачы «Што? Дзе? Калі?». Ён патлумачыў: здымкі сапраўды перанесеныя, але прычынай стала не канкрэтна «карона» ці палітыка, а сукупнасць фактараў.
«На сёння здымкі восеньскіх і зімовых гульняў «Што? Дзе? Калі?» не адмененыя, а перанесеныя. Мы плануем і хочам зняць канец сезона, а адбудзецца гэта ці не — ужо будзем глядзець, — кажа Алесь Мухін. — Нам пашанцавала, што вясновую і летнюю серыі мы паспелі зняць у сакавіку. Здымкі гульняў «восень-зіма» былі ў планах на жнівень і верасень. Але гэтаму перашкодзілі некалькі прычын».
Мухін падрабязна растлумачыў усе нюансы:
«Частка знаўцаў працуе ў міжнародных кампаніях. І цяпер яны знаходзяцца на добраахвотна-прымусовай самаізаляцыі, то-бок, працадаўца плаціць ім грошы з умовай сядзець дома і працаваць з дома. У нас ёсць цэлая такая каманда моладзі, напрыклад. І калі іх працадаўцы пабачаць, што па буднях работнікі сядзяць дома, а на выходных збіраюцца ў студыі, якая запоўненая людзьмі… Маглі б быць пытанні.
Частка знаўцаў знаходзіцца за мяжой. І гэта цяпер пачалі лятаць самалёты з той жа Расіі, ездзіць аўтобусы, а раней у гульцоў увогуле амаль не было шанцаў трапіць у Беларусь. Да таго ж, калі б яны ўсё ж прыехалі, то іх пусцілі б сюды як грамадзян Беларусі, але яны не маглі б вярнуцца ў Расію. Гэта другая частка праблемы.
Трэцяя частка ў тым, што некаторыя члены клуба сапраўды лічаць, што сёння не той час, каб выходзіць на палітызаваным тэлеканале. Пытанне было не канкрэтна да АНТ, размова ішла пра тое, што сёння сітуацыя ў краіне вельмі палітызаваная, і здымацца на каналах, у якіх палітычны складнік асноўны, не хацелася б. Вось як людзі фармулявалі».
Па словах Мухіна, канкрэтна да нейкага канала ні ў каго прэтэнзій не было.
«На тым жа АНТ мы здымаліся 12 гадоў і бачылі ад канала толькі добрае, — падкрэслівае Алесь Мухін. — У беларускага праекта «Што? Дзе? Калі?» да канала АНТ пытанняў няма, ёсць пытанні ў часткі членаў клуба. Гэта не ўвесь клуб. Гульцы запаўнялі анкеты, у якіх указвалі, ці будуць яны здымацца і пры якіх умовах. І я дакладна магу сказаць, што на той момант першая частка знаўцаў сказала, што не можа прыехаць праз каранавірус, другая — што не можа з’яўляцца ў публічнай прасторы, бо будуць праблемы з працадаўцамі, а трэцяя — што не можа здымацца, бо не хоча асацыявацца з палітычнымі заявамі.
Але ёсць і частка членаў клуба, якія гатовыя гуляць у любых сітуацыях, хоць у жніўні, хоць у верасні. Ім і кавід не страшны, і нашыя сацыяльна-палітычныя пытанні не перашкаджаюць, бо людзі вельмі любяць перадачу і хочуць, каб яна выходзіла. Мы ж не проста даём пенсіянерам зарабляць грошы, а яшчэ і нясём нейкае святло ведаў, паказваем, што ў Беларусі ёсць людзі з інтэлектам. Прынамсі я сваё задачай бачу менавіта гэтае».
Мухін адзначае: прычынай пераносу здымак стала адразу ўсё вышэйзгаданае.
Нават колькасна ў сваіх адказах, чаму зараз варта ці не варта здымацца, людзі падзяляліся прыкладна аднолькава на гэтыя чатыры часткі, кажа ён.
«Так, некаторыя знаўцы прасілі: давайце знойдзем нейкі чыста забаўляльны канал. Мы абмяркоўвалі гэта, — не адмаўляе Алесь Мухін. — Але на сёння ў Беларусі няма рэйтынгавых забаўляльных каналаў, якія б мелі дастатковы бюджэт для здымак нашай перадачы. «Што? Дзе? Калі?» заўсёды была найбольш складанай перадачай у тэхнічным плане на нашым тэлебачанні, бо трэба пабудаваць студыю, у якой на квадратны метр найбольшая колькасць мікрафонаў, стол з падсветкай, люстра, якая падымаецца…
Ды і аператараў трэба везці ў Маскву, вучыць, як здымаць, бо «Што? Дзе? Калі?» — усё ж спецыфічная праграма… Усе гэтыя тэхнічныя і тэхналагічныя нюансы выліваюцца ў дастаткова круглую суму пры абсталяванні новай студыі. І тут, акрамя добрай волі любога канала, патрабуюцца яшчэ і вялікія фінансавыя выдаткі. На жаль, гэта на сёння немагчыма.
І да таго ж, пакуль мы гэта абмяркоўвалі, пайшла і другая хваля каранавіруса. Таму здымкі ў любым выпадку былі б перанесеныя, што і адбылося».
Акрамя таго, перадача «Што? Дзе? Калі?» прынцыпова знаходзіцца па-за палітыкай, адзначае Мухін.
«Гэта тое, што дзясяцігоддзямі кажуць у Маскве, і тое, што вы бачыце ў нашай версіі перадачы. Акрамя любові да радзімы, ніякіх іншых сацыяльна-палітычных аспектаў мы ніколі не прапагандуем.
Калі былі б толькі сацыяльна-палітычныя прычыны, то, можа б, мы і здымалі б гульні, але проста без часткі клуба… Але калі ўсе вышэй агучаныя прычыны разам — то як тады рабіць перадачу?
Ды і ўсё ж мы клуб, гэта вельмі важна. У Маскве, можа, трохі іншы падыход, але ў Беларусі гэта сапраўды нейкая суполка людзей, і нашая бескампраміснасць праяўляецца толькі на запісе жывых эфіраў, калі я «мучаю» знаўцаў. У іншых жа момантах мы стараемся знаходзіць кампрамісы», — кажа Алесь Мухін.
У выніку, калі канкрэтна пройдуць здымкі — сказаць пакуль цяжка.
«Яшчэ ж і частка беларусаў — я сам, напрыклад, — здымаецца ў расійскім «Што? Дзе? Калі?». І трэба, каб здымкі беларускай перадачы не наклаліся на здымкі ў Маскве, бо інакш ці то наша перадача застанецца без некаторых гульцоў, ці то расійская, — тлумачыць Алесь Мухін. — Цяпер мы не паспелі адзняць нашыя гульні да пачатку здымак у Маскве. Рэзервныя даты для здымак беларускай перадачы былі ў снежні, але цяпер і мая каманда, і каманда Алёны Повышавай удзельнічаем у расійскіх гульнях. Таму, на жаль, мы фізічна не зможам здымаць беларускую перадачу ў снежні.
Адпаведна, здымкі дакладна пераносяцца на 2021 год».
