«Мы былі пад брытанцамі, а вы калгаснікі з мацерыка». Беларуска з Ганконга распавяла пра вулічныя пратэсты і асаблівасці жыллёвага пытання
Таццяне Бейдзінай 30 гадоў. Яна нарадзілася і вырасла ў Мінску, але ўжо некалькі гадоў жыве ў Кітаі. Апошнім часам працуе ў Ганконгу.
Таццяна распавяла «Нашай Ніве» пра свае заробкі, стаўленне да яе калег і начальства, пра тое, чым кітайскія бойфрэнды адрозніваюцца ад беларускіх. А таксама падзялілася ўражаннямі ад жыцця ў горадзе, дзе апошнія паўгода ідуць пратэсты і сутычкі мясцовых жыхароў з паліцыяй.
«Беларусы бліжэй да кітайцаў, чым да Еўропы»
«Я вучыла кітайскую мову яшчэ ва ўніверсітэце на факультэце міжнародных зносінаў. І пасля сканчэння вучобы ўвесь час працую з Кітаем, нават была прафесійным перакладчыкам. Былі варыянты працы ў Беларусі, але мне заўсёды хацелася паехаць за мяжу.
Два гады я пражыла ў Пекіне і ў 2017 годзе перабралася ў Ганконг.
Мне заўсёды хацелася трапіць у Ганконг. Той жа Пекін — добры горад, але там халодна і ўсё ж ён вельмі забруджаны — гэтая праблема вырашаецца, але яшчэ не да канца. Таму для здароўя заставацца ў Пекіне было не вельмі карысна, — кажа Таццяна. — І калі я атрымала прапанову працаваць у Ганконгу, то не сумняючыся адразу сабрала чамаданы і паехала».
Бейдзіна працуе ў ганконгскім прадстаўніцтве кітайскай фінансавай кампаніі. Таццяна займаецца працай з кліентамі.
Зарабляе каля $3000 на месяц. Па яе словах, гэта сярэдні заробак ганконгскага офіснага работніка, але гэта зусім не такія вялікія грошы, як здаецца.
«Тут дарагое жыллё — мінімум $1000 на месяц. І гэта будзе пакой у кватэры, дзе, акрамя цябе, будуць жыць яшчэ некалькі чалавек, — тлумачыць Таццяна. — Я здымаю сёння пакой у вялікай пяціпакаёўцы. Тут два ванныя пакоі, кухня і пяць жылых пакояў. Такі варыянт інтэрнату.
Грошай, якія застаюцца пасля аплаты жылля, хапае, калі не шыкаваць, калі рэгулярна не хадзіць па барах і рэстаранах, бо гэта тут вельмі дорага. Калі сам набываеш прадукты, гатуеш дома, то можна нават трохі грошай адкладваць».
Таццяна працуе не з замежнікамі: і яе калегі, і кліенты гэта кітайцы. Яна кажа, што стаўленне да яе трохі неадназначнае.
«З аднаго боку, тое, што я не кітаянка, але добра валодаю кітайскай мовай, выклікае павышаную ўвагу да маёй персоны. Кліенты самі ідуць на кантакт, ім вельмі цікава. Начальства заўсёды бярэ мяне на нейкія мерапрыемствы: маўляў, звярніце ўвагу, якая ў нас ёсць супрацоўніца. Начальнікі клічуць мяне і на абеды, каб іх сябры з іншых кампаній таксама мяне ўбачылі.
Увогуле, еўрапейская знешнасць дае тут шмат пераваг. Але ж ёсць і мінусы. Калі з краінай, адкуль ты прыехаў, раптам будзе нейкае палітычнае напружанне, гэта адаб’ецца на стаўленні да цябе ў побытавым плане. Напрыклад, сябры-кітайцы будуць ставяцца да цябе насцярожана, перастануць клікаць у госці ці на вечарыны, — расказвае Таццяна. —
Праблема ў тым, што ты ніколі не станеш цалкам сваім у Кітаі. Заўсёды будзе нейкі бар’ер, адчуванне, што ты не адзін з іх, што ты чужы.
Непасрэдна ў Ганконгу я маю блізкія стасункі з рускімі дзяўчатамі. Ёсць і сяброўка-кітаянка, але пагаварыць па душах можна толькі са сваімі».
Але ж бойфрэнд у дзяўчыны — кітаец. Прычым, гэта ўжо не першы кітаец, з якім яна сустракалася.
«Кітайцы больш актыўныя: і ў жыцці, і ў заляцаннях да дзяўчат. Можа, канечне, у Беларусі, я не сустракала хлопцаў, якім бы я так падабалася…
А кітайцы адразу пасля знаёмства ідуць «на абардаж», куча званкоў, куча пытанняў, увагі: «А ты як? Ты паела? Усё нармальна?» І гэты клопат ён падкупляе, шчыра скажу.
Асабліва калі жывеш за мяжой, трохі не хапае таго, каб хтосьці пра цябе хваляваўся і клапаціўся, — прызнаецца Таццяна. —
Бойфрэндаў з Заходняй Еўропы я, можна сказаць, і не разглядала — большасць еўрапейцаў тут робіць кар’еру, актыўна зарабляе грошы, ім не да рамантычных стасункаў.
А я больш традыцыйны чалавек, прынцып «easy come, easy go» мне няблізкі.. І ўвогуле, мне здаецца, што ў плане сямейных каштоўнасцяў сёння беларусы бліжэй да кітайцаў, чым да Еўропы. Мы больш кансерватыўныя».
За час свайго жыцця ў Кітаі Бейдзіна паспела паўдзельнічаць нават у некалькіх тэлевізійных шоу.
«Адно было аналагам «Давай ажэнімся», пасля быў конкурс аратарскага майстэрства на пекінскім тэлебачанні. Яшчэ праз пару гадоў я трапіла на тэлеконкурс кітайскай мовы для замежнікаў. Было вельмі цікава, цяпер мяне нават часам пазнаюць кліенты. Ды і падчас здымкаў сустракаешся з вельмі цікавымі людзьмі, з якімі, можа, ніколі б не пазнаёміўся ў іншых умовах. Напрыклад, падчас здымак у тэлеконкурсе ў 2014 годзе я жыла ў адным пакоі з дзяўчынай, якая пасля стала «Міс Макаа», — кажа Таццяна.
«Мы былі пад брытанцамі, а вы калгаснікі з мацерыка»
«Ганконг працяглы час быў брытанскай калоніяй, і гэта наклала адбітак на мясцовых жыхароў і жыццё тут. Ганконг прывык да культурнага плюралізма: тут шмат людзей розных культур і нацыянальнасцяў, яны прызвычаіліся на роўных стасавацца, на роўных узаемадзейнічаць. У мацерыковым Кітаі такога няма, там адчуваецца, што галоўныя — кітайцы.
Але ганконгцы вельмі падкрэсліваюць сваё адрозненне ад мацерыковага Кітая. Ганконгцы лічаць сябе вышэйшымі за кітайцаў: «Мы былі пад брытанцамі, гэта культурныя і адукаваныя белыя людзі! А вы, с*аныя калгаснікі з мацерыка, прыязджаеце да нас у Ганконг і не ўмееце сябе паводзіць!»
Гэты ўнутраны побытавы расізм прысутнічае, і часам, праяўляецца вельмі моцна. Гэта пайшло з таго, што ганконгцы — карэнныя гараджане, жыхары мегаполіса, а ў Кітаі вельмі шмат насельніцтва жыло ў вёсках і мястэчках. Праўда, сёння Кітай развіваецца шалёнымі тэмпамі і любы кітайскі горад развіты і нічым не саступае Ганконгу, — расказвае Таццяна. — Таксама шмат ганконгцаў лічыць, што яны размаўляюць на англійскай як англічане, бо былі пад брытанцамі. Праўда, гэта зусім ня так.
Дарэчы, з англійскай мовай звязаны яшчэ адзін момант: і ганконгцы, і кітайцы, якія вывучаюць англійскую, вельмі любяць браць сабе англійскія імёны. Прычым гэта не толькі звычайныя імёны кшталту Джон ці Уільям, а часам і проста словы — Рок (скала), ці Строўбэры (клубніцы)».
«Я бачыла натоўп на свае вочы»
Вясной у Ганконгу пачаліся хваляванні. Нагодай стала злачынства на Тайвані: малады ўраджэнец Ганконга забіў сваю цяжарную сяброўку падчас адпачынку. Дамовы аб экстрадыцыі з Кітаем няма (Кітай не прызнае суверэнітэт Тайваня), таму хлопец вярнуўся ў Ганконг, адкуль, дарэчы, яго таксама не маглі выдаць Кітаю праз асаблівы прававы статус Ганконга. Тады кітайскія ўлады ініцыявалі прыняццё новага закона аб экстрадыцыі, каб злачынцаў маглі перадаваць з Ганконга ў мацерыковы Кітай.
Гэта выклікала занепакоенасць, а пасля і абурэнне жыхароў Ганконга, бо яны лічаць, што кітайская юрыдычная сістэма непразрыстая. Тым больш там шырока прымяняецца смяротнае пакаранне.
У выніку ў чэрвені сотні тысяч чалавек выйшлі на вуліцы Ганконга, каб выказаць сваю незадаволенасць новым законам.
«Спачатку ўсё было вельмі мірна. Рух быў вельмі масавы, але цывілізаваны. Перакрываліся галоўныя вуліцы, па іх рухаліся людзі. На мітынгі выходзілі людзі ўсіх узростаў, нярэдка з дзецьмі.
Я жыла на 17-м паверсе будынка на Хенэсі роўд. Натоўп якраз рухаўся па маёй вуліцы. Я чула, як пратэстоўцы скандзіруюць лозунгі, бачыла натоўп на свае вочы.
фота coloursinmylife / Shutterstock.com
Людзі выходзілі на выходных, шпацыравалі па вуліцах, пасля разыходзіліся. Паводзілі сябе нармальна. І спачатку гэтыя пратэсты мелі вельмі шырокую падтрымку жыхароў Ганконгу, — расказвае Таццяна. —
Праўда, сярод маіх знаёмых у пратэстах ніхто не ўдзельнічаў. Большасць маіх калегаў — кітайцы, якія прыехалі з мацерыка. І яны глядзелі на пратэсты з лёгкім непаразуменнем, маўляў, ну калі вы нарэшце перастанеце выпендрывацца? Калегі-ганконгцы пільна сачылі за навінамі, але на вуліцы не выходзілі.
Але я ведаю, што ёсць яшчэ адна праблема, якая непакоіць і пратэстоўцаў, і тых, хто іх не падтрымлівае. Бо цяпер працягваецца пераходны перыяд, які пачаўся пасля перадачы Ганконга Кітаю. Гэты перыяд скончыцца ў 2047 годзе. Падчас пераходнага перыяду планавалася паступовае збліжэнне Ганконга з Кітаем. Але цяпер адзін крок да збліжэння прывёў да таго, што мы бачым сёння ў навінах.
І людзі задаюцца пытаннем, а што ж тады будзе ў 2047? Выбух супраціву?»
Але паступова пачаў змяняцца характар пратэстаў і стаўленне да іх, кажа Таццяна.
«Калі маладзёны ўварваліся ў парламент, паліцыя пачала іх жорстка біць і затрымліваць. І грамадства пачало абурацца: маўляў, яны ж дзеці.
І паступова сфармвалася пяць патрабаванняў да Кітая: адмяніць закон аб экстрадыцыі; перастаць называць удзельнікаў пратэстаў бунтаўшчыкамі; выпусціць затрыманых пратэстоўцаў; судзіць паліцэйскіх, якія ўжывалі сілу і слезацечны газ. Але галоўнае патрабаванне было пятае: каб кіраўніка Ганконга не прызначаў Кітай, а яго выбірала насельніцтва праз галасаванне,
— тлумачыць Бейдзіна. — Увосень прыняццё закона аб экстрадыцыі прыпынілі. І на выходных пасля гэтага зноў была акцыя, але людзей на ёй было разы ў тры-чатыры менш. Пратэсты працягваліся, але галоўнымі ўдзельнікамі ў іх стала моладзь, нярэдка радыкальна настроеная, якая катэгарычна патрабавала выканання тых пяці патрабаванняў.
Моладзь працягвала змагацца з паліцыяй. Пачаліся гвалтоўныя дзеянні, кактэйлі Молатава… І дзеянні сённяшніх пратэстоўцаў нярэдка абураюць нават тых людзей, якія першапачаткова самі выходзілі на вуліцы і падтрымлівалі пратэст. Настроі ў грамадстве змяніліся.
Мінулы тыдзень быў вельмі гарачым: пратэстоўцы захапілі ўніверсітэт, раздзяўблі некалькі станцый метро. Горад моцна пашкодзілі: пабітыя святлафоры, разбураныя станцыі метро, разбітыя банкаматы, аўтаматы для продажу квіткоў…
Фота Rumbo a lo desconocido / Shutterstock.com
Пасля сутычак не працавала метро, людзі не маглі трапіць на працу.
Так, было прымяненне сілы з боку паліцыі. Але я глядзела відэа, як на паліцэйскіх лезуць падлеткі з жалезнымі палкамі, мантыроўкамі, б’юць паліцэйскіх малаткамі… Я б прыстрэліла тых падлеткаў, шчыра. Грамадскасць тут абуралася, маўляў, паліцэйскі стрэліў у дзіця! Але ж калі дзіця б’е чалавека манціроўкай па галаве, то я не лічу, што гэта дзіця ні ў чым не вінаватае.
Пасля пратэстоўцы ўзялі манеру выкалупваць камяні з дарог і кідаць імі ў паліцыю. Нядаўна такім чынам забілі мінака, камень трапіў 70-гадоваму мужчыну ў галаву.
Увогуле з пратэстоўцамі нельга размаўляць, гэта проста небяспечна. Можна атрымаць у галаву проста за тое, што зрабіў заўвагу ці выказаў ім сваю незадаволенасць. Пару тыдняў таму мужчыну проста на вуліцы падпалілі. Прычынай сталі яго словы, што яны праз свае паводзіны не маюць права называцца кітайцамі, а сам ён ганарыцца Кітаем.
Цяпер Банк Кітая забівае вокны сваіх аддзяленняў фанерай. Гэтыя ж «пратэстуны» ваююць супраць Кітая. У іх ёсць нават любімы выраз «чы — нацы», што значыць «кітайцы — нацысты». Але ж кітайцы прыязджалі ў Ганконг на закупы ці адпачынак, і я ніколі не чула ад кітайца, каб ён неяк абразліва ці прыніжальна выказваўся пра ганконгцаў. Такога я ніколі не чула нават падчас жыцця на мацерыку. У той час, як для ганконгца гэта стандартная сітуацыя, паскардзіцца, што «кітайскае быдла прыязджае і засі*ае наш горад».
Але ж я бачыла кадры з універсітэта, якія захапілі пратэстоўцы. Ён быў увесь развалены. Людзі… Яны нібыта малпы, карацей», — кажа Таццяна.
Бейдзіна заўважае, што пратэсты далі плён: нядаўна ў Ганконгу прайшлі мясцовыя выбары, і на большасці акругаў перамаглі апазіцыянеры, якія падтрымліваюць пратэстоўцаў.
«Я думаю, цяпер пратэсты паціху сціхнуць, канфлікт перацячэ ў палітычнае рэчышча, — мяркуе Таццяна Бейдзіна. —
Негледзячы на тое, што адбываецца, я з’язджаць з Ганконгу не планую. Я цяпер пераехала ў ціхі спальны раён на канцавой станцыі. Мне падабаецца Ганконг, асабліва клімат. Дарэчы, калі я кажу пра гэта, ніхто не верыць, усе лічаць, што я паехала шыкаваць. Але мне проста падабаецца мора, горы… Тут прыгожа».
