«Пахавальная» ў паштовай скрыні: новы гулец з Расіі захоплівае рытуальны рынак Мінска
Мінчане сталі знаходзіць у паштовых скрынях буклеты з прапановай дапамогі ў арганізацыі пахавання, піша Еўрарадыё.
У іх падрабязна распісана, як трэба дзейнічаць, калі хто-небудзь са сваякоў памёр дома або ў бальніцы. Праўда, усе рэкамендацыі пачынаюцца са слоў «Патэлефануйце па нумары…, далей паказаны нумар сотавага тэлефона. Таксама ва ўлётцы ёсць карысныя парады накшталт такой: «Не рэкамендуем звязвацца з агентамі, якія чакаюць вас каля морга».
Буклет выглядае як рассылка ад дзяржаўнай арганізацыі. У дызайне выкарыстаны колеры дзяржаўнага сцяга; на вокладцы — Траецкае прадмесце; ўнутры парада ў выпадку чаго тэлефанаваць у міліцыю. Ды і назва рэкламаванай кампаніі — «Гарадская Рытуальная Служба» — схіляе да таго, каб прыняць яе за дзяржаўную.
Як удалося даведацца Еўрарадыё, ТАА «Гарадская Рытуальная Служба» зарэгістравана ў лютым 2019 года. Гэта новы гулец на беларускім рынку пахавальных паслуг. І астатнім ён вельмі не падабаецца.
За новай службай стаіць расійскі капітал?
«Па-першае, няма ніякай гарадской рытуальнай службы. Яны прыехалі з Расіі і спрабуюць захапіць цалкам рынак, называючы сябе так. А дзяржаўная арганізацыя ў нас толькі адна — Спецкамбінат КБА на Альшэўскага, — абураецца дырэктар кампаніі «Рытуал Бюро» Андрэй. — Раскідваць дадзеныя ўлёткі ў паштовыя скрыні жывым людзям — верх непрафесіяналізму. У дадатак яны спамяць колькасцю сваіх сайтаў, перабіваючы здаровую канкурэнцыю. Гэта абсалютна несумленна».
Андрэй расказвае, што адразу некалькі рытуальных бюро рыхтуюць лісты ў Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю — індывідуальныя і адзін калектыўны зварот. «Калі гэтым людзям можна так рабіць, прыедуць іншыя, якія таксама будуць раскідваць улёткі, — кажа ён. — У выніку ў паштовай скрыні большасць улётак будзе не ад супермаркетаў, а ад пахавальных службаў. Думаю, гэта нядобра».
Генеральны дырэктар пахавальнага бюро Memento Mori Дзмітрый таксама расказвае Еўрарадыё, што за «Гарадской Рытуальнай Службай», якая адкрылася ў Мінску, стаіць расійскі капітал:
«Гэта 25-гадовы грамадзянін Расійскай Федэрацыі, у якога заможныя бацькі. Яны далі яму грошай на развіццё бізнесу і сказалі: вось, едзь у Мінск, забаўляйся. Але ніякага ўяўлення пра тое, як у нас працуюць рытуальныя паслугі, ён не мае. Прыехаў сюды, адкрыў краму, укладвае грошы ў такую своеасаблівую рэкламу. А арганізацыяй пахавання займаюцца рытуальныя агенты — за 20 % ад кошту заказу. Катафалк і грузчыкаў арандуюць у іншых прыватных арганізацый, якія даўно ў гэтай сферы. А самі выступаюць у якасці пасярэднікаў».
Дзмітрый чакае адказу на свой зварот у МАРГ. Калі санкцый у дачыненні да «Гарадской Рытуальнай Службы» не будзе, ён мае намер узяць на ўзбраенне падобныя маркетынгавыя прыёмы: рассылку па паштовых скрынях, афармленне ў колерах дзяржаўнага сцяга і г. д.
«Нічога больш у галаву не прыйшло, як дадаць «Гарадская»
Еўрарадыё звязалася з заснавальнікам ТАА «Гарадская Рытуальная Служба» Яўгенам Казловым. Ён расказаў, што з'яўляецца грамадзянінам Беларусі. Паводле яго слоў, некалькі гадоў кампанія працавала ў Барысаве. Затым спецыялісты набылі вопыт у Еўропе і Расіі і вырашылі ўжыць яго ў Мінску.
«Што датычыцца Расіі — гэта чуткі. Мы сутыкаемся з нападкамі, таму што выйшлі на рынак з рэальна добрымі намерамі. Званкі з абурэннем з нагоды буклетаў паступаюць да нас у асноўным ад канкурэнтаў. Людзі нават не знаходзяць часу папрасіць у каго-небудзь тэлефон, тэлефануюць са сваіх нумароў, мы прабівалі праз Google. Чаму? Ды таму што яны сядзяць на адным і тым жа месцы і не хочуць працаваць празрыста.
Мы прыйшлі на рынак з новым прадуктам. У нас распрацавана платформа, якая выключае падман кліента як такі. Усе кошты фіксаваныя. Распрацавана сістэма, якая накіроўвае да чалавека, які звярнуўся па дапамогу, найбліжэйшага нашага супрацоўніка. Нас ужо закрывалі, нам адмовілі ў арэндзе памяшкання. Нас перакрываюць усімі магчымымі метадамі. Пакуль не атрымліваецца, таму што ў нас усё максімальна адкрыта».
Буклеты, якія мінчане знаходзяць у паштовых скрынях, Яўген называе інфармацыйнымі. Ён не лічыць, што з іх дапамогай навязваюцца якія-небудзь паслугі: «Гэта не рэклама. У рэкламе было б: «Купі тры труны па цане дзвюх». Чалавек мае права нам патэлефанаваць і атрымаць кансультацыю. У нас працуе кругласутачная дыспетчарская. Калі чалавек звяртаецца па тэлефон могілак, морга, іншай неабходнай інстанцыі, ён яго атрымлівае абсалютна бясплатна. Таксама паказаны наш сайт — для азнаямлення. Чалавек мае права выбіраць, звяртацца да нас ці не. Гэта справа кожнага».
Ёсць тлумачэнне і выбару для кампаніі назвы са словам «гарадская», і выкарыстання ў буклетах колераў дзяржаўнага сцяга:
«У Барысаве мы называліся і працавалі больш за пяць гадоў проста як «Рытуальная служба». Адпаведна, калі мы звярнуліся па новую назву, нічога больш у галаву не прыйшло, як дадаць «Гарадская». Гэтага слова ні ў якім класіфікатары абмежаванняў няма. Што датычыцца колераў у афармленні ўлётак і сайта, мы ўкладваемся ў маркетынг — у тое, у што ніхто ніколі не ўкладваўся ў Беларусі. Мы ставім задачу, далей працуюць маркетолагі. Можа, у каго-небудзь штосьці пераклікаецца, але гэта проста афармленне».
Дырэктар Спецкамбіната КБА вельмі незадаволены: «Не ведаю, што рабіць далей. Трэба прыцягнуць іх»
Яўген кажа, што спрабуе выбудаваць адносіны са Спецкамбінатам КБА — дзяржаўнай службай на рынку рытуальных паслуг. Для дырэктара прадпрыемства гатовая прэзентацыя: «Мы гатовыя прапанаваць выйсці на новы ўзровень. Я прывязу яму прапанову стварыць цэнтральную дыспетчарскую службу. Гэта дазволіць зрабіць рынак белым і максімальна адкрытым, каб можна было заказваць крэмацыю, пахаванні па фіксаваных цэнах. Вывесці удзельнікаў рынку ў адкрытае прававое поле і бачыць, хто і колькі аказвае пахаванняў і ў якой меры. Прэзентацыя ў нас гатовая. Наколькі нас пачуюць — гэта пытанне іншае».
Аднак дырэктар КУП «Спецкамбінат КБА» Мікалай Ракевіч пакуль што не ў захапленні ад новых суседзяў па рынку. Буклеты «Гарадской Рытуальнай Службы» трапілі і ў паштовыя скрыні дома ва Уруччы, дзе жыве Ракевіч. Жыхары дома прачыталі назву кампаніі і падумалі, што рэкламу раскідвае Спецкамбінат КБА!
«Да мяне суседзі прыходзяць і пытаюцца: што вы робіце? Людзі абураныя. Навошта ім нагадваюць пра гора, з якім яны не думаюць сутыкацца? Не ведаю, што рабіць далей. Трэба прыцягнуць іх ці што… Для мяне гэта вельмі сур'ёзнае пытанне, — расказвае Еўрарадыё Мікалай Ракевіч. — Да нас прыйшло пяць ці шэсць скаргаў, дзе людзі абураюцца гэтымі ўлёткамі. Я ім кажу, што гэта не мае. Яны амаль ва ўсе паштовыя скрыні па ўсім Мінску раскідваюць гэтыя аб'явы».
Мікалай Ракевіч звяртаўся з прэтэнзіяй у Мінгарвыканкам: маўляў, чаму зарэгістравалі фірму, якая сваёй назвай уводзіць людзей у зман? Аднак у юрыдычным аддзеле толькі развялі рукамі: падавайце ў суд. «Я параіўся з юрыстам — ён кажа, што марна падаваць у суд. Тут у прынцыпе яны нічога не парушылі», — прызнае дырэктар Спецкамбінат КБА.
Дзейнасць ТАА «Гарадскія Рытуальныя Паслугі» ляжыць у кампетэнцыі першага намесніка міністра МАРГ Артура Карповіча. У размове з Еўрарадыё ён паабяцаў вывучыць тэму і ва ўсім разабрацца.
«Гарадская Рытуальная Служба» ў Мінску ці «Маскоўская гарадская рытуальная служба»?
Нумары канкурэнтаў Яўген Казлоў прабівае праз Google. Мы вырашылі прабіць па інтэрнэце даныя самога Яўгена Казлова. Партрэт рытуальнага агента з такім імем размешчаны на сайце «Маскоўскай гарадской рытуальнай службы» (ritual.ru), які падобны на сайт «Гарадской Рытуальнай Службы» (ritual.by) не толькі назвай і URL, але і дызайнам.
Па стане на сакавік 2018 года «Маскоўская гарадская рытуальная служба» кантралявала 25 % працэнтаў рынку рытуальных паслуг у сталіцы Расіі. Ritual.ru нават засвяціўся ў «рытуальным» антыкарупцыйным расследаванні журналіста «Медузы» Івана Галунова. Аб гэтай арганізацыі там напісана, у прыватнасці, наступнае: «У пачатку 2015 года дырэктарам «Рытуала» быў прызначаны старшы оперупаўнаважаны Галоўнага ўпраўлення па супрацьдзеянні карупцыі і эканамічнай бяспецы МУС Расіі Арцём Якімаў, які заявіў, што яго задача — ачысціць галіну ад крыміналу».
Прыблізна з такім жа меседжам — зрабіць рынак рытуальных паслуг адкрытым і празрыстым — выходзіць на мінскі рынак заснавальнік ТАА «Гарадская Рытуальная Служба» Яўген Казлоў.
