Мясніковіч расказаў, як улада можа страціць давер народа
Старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Міхаіл Мясніковіч, выступаючы на сумесным пасяджэнні Савета па ўзаемадзеянні органаў мясцовага самакіравання пры Савеце Рэспублікі і Савета Акадэміі кіравання, завастрыў увагу на праблемах эканомікі.
Невысокія прыбыткі і «прыхаванае беспрацоўе»
«Крэдыт даверу (да ўлады — НН) не можа быць шматгадовым ва ўмовах невысокіх даходаў фізічных асоб і пры наяўнасці цяжкасцяў з эфектыўным працаўладкаваннем насельніцтва.
Прадпрыемствы дзяржаўныя і вялікія прыватныя трымаюць залішнюю колькасць (працаўнікоў — НН). Гэта іх, як правіла, прымушаюць рабіць мясцовыя ўлады замест стварэння новых працоўных месцаў. У выніку сярэдняя зарплата невысокая. Малыя і сярэднія прадпрыемствы ва ўмовах прафіцыту працоўных рэсурсаў прыніжаюць выплаты рабочым і служачым, што таксама негатыўна ўплывае на грамадскі клімат».
Замест росту ВУП — падзенне да ўзроўню 2015 года
«Доля беларускай апрацоўчай прамысловасці ў сусветнай у 2016 годзе знізілася на 0,02 п. П. — да 0,11 адсотка. У 2010—2011 гадах складала 0,13 адсотка. ВУП = 0,06 адсотка сусветнага ў 2017 годзе, а ў 2014 быў 0,09 адсотка. Для даведкі, доля ВУП ЗША ў сусветным ВУП складае 24 працэнты, а Кітая — 15 адсоткаў. Гэта дадзеныя за 2017 год.
У сярэднім па краіне валавы рэгіянальны прадукт на душу насельніцтва складае ў нас 12 818,6 рубля: ад 7680,2 рубля ў Віцебскай вобласці да 16 931,4 рубля ў Мінску.
І калі ў структуры ВУП удзельная вага ВРП Мінскай вобласці складае 14,4 працэнта, то ўклад Магілёўскай вобласці — толькі 6,8 працэнта.
Фактычна выкананне ў 2016—2018 гадах Праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь на 2016—2020 гады па росце ВУП, ВРП у Віцебскай і Магілёўскай абласцях не дасягнула ўзроўню 2015 года».
Запазычанасці па зарплаце
«На 1 студзеня гэтага года ў 83 арганізацыях рэспублікі мелася запазычанасці па заработнай плаце (у Віцебскай вобласці — 70 арганізацый; у Гомельскай — 2; у Гродзенскай — 1; у г. Мінску — 6; у Мінскай — 3; у Магілёўскай — 1).
За 2018 год выяўлена 2618 фактаў парушэння наймальнікамі тэрмінаў выплаты заработнай платы».
Скарачэнне інвестыцыйнай актыўнасці
«Доля экспарту сярэдне-і высокатэхналагічнай прадукцыі ў агульным аб'ёме экспарту тавараў у Беларусі складае 33 працэнты, у Венгрыі - 69,5, Славакіі - 66,6, Чэхіі - 64, Румыніі - 52,8, Польшчы - 49,6 працэнта. Гэта краіны Цэнтральнай і Усходняй Еўропы, патэнцыял якіх у навуцы і тэхналогіях можна лічыць супастаўным з нашай рэспублікай.
У апошнія гады значна знізілася інвестыцыйная актыўнасць рэальнага сектара эканомікі.
Доля інвестыцый у асноўны капітал у ВУП скарацілася з 32,1 працэнта ў 2011 годзе да 20 працэнтаў у 2018 годзе. Не праглядаецца паляпшэнне і ў 2019 годзе. Разам з тым для забеспячэння ўстойлівага развіцця краіны з высокім удзельнай вагой апрацоўчай прамысловасці ў структуры эканомікі, а Беларусь такой з'яўляецца, неабходна, каб доля інвестыцый у асноўны капітал у ВУП была не ніжэй за 25 працэнтаў.
Адкрытасць эканомікі характарызуецца узроўнем інтэграцыі ў сусветную эканоміку. У першую чаргу стаўленнем экспарту і імпарту да ВУП. У Беларусі паказчык адкрытасці эканомікі 1,3 (для параўнання ў Германіі - 0,8, у Кітая - 0,4, у ЗША - 0,3)».
Рэзкае пагаршэнне дэмаграфічнай сітуацыі
«З 2017 года ў краіне назіраецца рэзкае пагаршэнне дэмаграфічнай сітуацыі.
За два гады (па папярэдніх дадзеных) колькасць насельніцтва рэспублікі скарацілася на 29,1 тысячы чалавек і на 1 студзеня 2019 года склала 9475,6 тысячы чалавек.
Фактычна мы вярнуліся да пачатку 2015 года.
Асноўны ўплыў на дэмаграфічную сітуацыю працягваюць аказваць зніжэнне ўзроўню нараджальнасці і нізкі міграцыйны прырост, які не можа папоўніць натуральныя страты насельніцтва.
Паводле папярэдніх дадзеных у мінулым годзе ў рэспубліцы нарадзілася 94,4 тысячы дзяцей, што на 20 працэнтаў менш, чым ў 2016 годзе. Узровень нараджальнасці знізіўся з 12,4 да 10 на 1000 чалавек насельніцтва. Гэта з'яўляецца самым нізкім узроўнем у ЕАЭС.
Даведачна. За 2017 год у рэспубліцы нарадзілася 102,6 тысячы дзяцей, што на 15,2 тысячы (на 13 працэнтаў) менш, чым ў 2016 годзе. Узровень нараджальнасці знізіўся з 12,4 да 10,8 на 1000 чалавек насельніцтва.
Асаблівую трывогу выклікае той факт, што ў параўнанні з 2016 годам колькасць дзяцей, народжаных першымі, скарацілася амаль на 24 адсоткі, народжаных другімі - на 21 працэнт, трэцімі - на 13 працэнтаў.
У цэлым, я прыводзіў дадзеныя, мінус 20 працэнтаў. Самыя горшыя паказчыкі нараджальнасці ў Мінску і Віцебскай вобласці. Рэкамендую разгледзець гэтыя пытанні ў сябе ў Саветах дэпутатаў. Спасылкі на агульныя недахопы не прымаюцца. Ёсць добрыя прыклады: каэфіцыент нараджальнасці больш высокі на працягу 2011-2018 гадоў у Брэсцкай, Мінскай і Гродзенскай абласцях, астатнія рэзка губляюць колькасць.
Упершыню за апошнія 7 гадоў у 2018 годзе ў рэспубліцы адзначаны рост смяротнасці насельніцтва ў працаздольным веку».
Уцечка мазгоў
«Варта адзначыць праблемы і з знешняй працоўнай міграцыяй, асабліва выезду людзей з высокім узроўнем кваліфікацыі.
Паводле даных выбарачнага абследавання хатніх гаспадарак, за 2018 год колькасць грамадзян, якія працуюць за межамі рэспублікі (не змяняючы свайго пастаяннага месца жыхарства), склала 95,4 тысячы чалавек: гэта вышэй за 2017 год».
2/3 сем'яў з дзецьмі - малазабяспечаныя
«Па Беларусі амаль 2/3 сем'яў, якія маюць дзяцей, з'яўляюцца малазабяспечанымі. Тэндэнцыі за апошнія гады некалькі пагоршыліся, і колькасць малазабяспечаных сем'яў, якія маюць дзяцей, дзе душавыя даходы ніжэй МСБ (347,74 рубля), некалькі павялічылася».
Чвэрць раёнаў адстаюць па ўзроўні сацыяльна-эканамічнага развіцця
«31 раён нашай краіны з'яўляецца тэрыторыяй, адсталай па ўзроўні сацыяльна-эканамічнага развіцця, - больш за чвэрць раёнаў краіны. Гэтая лічба кажа сама за сябе.
Такіх раёнаў тры ў Брэсцкай вобласці (Ганцавіцкі, Драгічынскі, Маларыцкі); сем - у Віцебскай (Гарадоцкі, Лёзненскі, Міёрскі, Сенненскі, Ушацкі, Шаркаўшчынскі, Шумілінскі); восем - у Гомельскай (Веткаўскі, Добрушскі, Кармянскі, Лельчыцкі, Лоеўскі, Нараўлянскі, Петрыкаўскі, Чачэрскі); тры - у Гродзенскай (Воранаўскі, Зэльвенскі, Свіслацкі); тры - у Мінскай (Клецкі, Капыльскі, Любанскі); у Магілёўскай вобласці - Глускі, Кіраўскі, Краснапольскі, Слаўгарадскі, Хоцімскі, Чавускі, Чэрыкаўскі ».
Што рабіць?
«Прыцягваць інвестараў пад гарантыю Прэзідэнта, як адзіна рэальную і да якой маецца давер.
Асноўную масу рэспубліканскіх прадпрыемстваў перадаць у камунальную ўласнасць і, калі трэба, рэфармаваць. У рэгіёнах ёсць хоць нейкія прылады падтрымкі. У міністраў іх практычна няма.
Даць людзям зямлю пад будаўніцтва жылля, даць крэдыты маладым сем'ям з дзецьмі. Даць таксама зямлю пад будаўніцтва аб'ектаў сферы паслуг і вытворчасці. Адмяніць адміністрацыйны ціск у адносінах да інвестараў».
Цытаты паводле «Звязда»
