Мінчанка, якая пяць гадоў практыкуе расліннае харчаванне, завяла беларускамоўны блог з лайфхакамі збалансаванага рацыёну
Крысціна Геер нарадзілася ў Мінску, вучылася ў БНТУ па спецыяльнасці «мытная справа». Нейкі час працавала ў гэтай сферы, а пасля сышла ў тэсціраванне праграмнага забеспячэння. У іх сям’і прадукты жывёльнага паходжання зніклі са стала пяць год таму. За гэты час назапасілася мноства ведаў наконт таго, як зрабіць раслінны рацыён збалансаваным для ўсіх членаў сям’і, ад дарослых да самых маленькіх. Будучы сёння ў дэкрэце, Крысціна завяла беларускамоўны блог па гэтай тэме.
Па нашай просьбе дзяўчына падрабязна распавяла пра свой досвед.
Крысціна Геер.
— Я вырашыла адмовіцца ад прадуктаў жывёльнага паходжання пасля таго, як прачытала кнігу навукоўца, біяхіміка Коліна Кэмпбэла «Кітайскае даследаванне». Але я і раней цікавілася здаровым ладам жыцця, вывучала працы іншых спецыялістаў па харчаванні. Да таго ж перад вачыма быў прыклад бацькі, які перастаў ужываць мяса. Пра гэта задумвалася і мая сястра.
Маёй мэтай была прафілактыка так званых захворванняў цывілізацыі (сардэчна-сасудзістых, цукровага дыябету, астэапарозу, раку). Акрамя гэтага, мне хацелася нармалізаваць функцыю шчытападобнай залозы (я назіраюся ў эндакрынолага з 13 год і маю хранічны дыягназ). Муж прачытаў кнігу Кэмпбэла адразу пасля мяне і пагадзіўся на такі самы эксперымент з умовай абавязковага кантролю за аналізамі. Эксперымент цягнецца і па сёння.
Што змянілася?
Як перайшла на расліннае харчаванне, стала пачуваць сябе больш энергічнай, стала прасцей прачынацца зранку, сышлі лішнія кілаграмы і мінула харчовая алергія. І што мне асабіста было вельмі важна, палепшылася функцыянаванне шчытападобнай залозы. Мы з мужам перасталі хварэць на прастуду, у час эпідэмій максімум, што з намі здаралася — лёгкае недамаганне.
Наша харчаванне стала больш разнастайным. Ёсць некалькі прынятых падыходаў да таго, як збалансаваць рацыён. Самы вядомы — сачыць, каб у вас было дастаткова бялкоў, тлушчаў і вугляводаў. Яшчэ адзін прынцып заключаецца ў тым, каб на талерцы заўсёды было як мага больш прадуктаў розных колераў.
Што тычыцца маіх правіл, я імкнуся, каб штодзённа мы ўжывалі прадукты з наступных катэгорый: бабовыя, злакі, арэхі, насенне, гародніна, зеляніна, водарасці, садавіна і ягады. Усё гэта ўключна з кантролем спажывання бялкоў, тлушчаў і вугляводаў.
Выдаткі на харчаванне па новай схеме павялічыліся. Але гэта толькі таму, што мы сталі больш уважліва сачыць за якасцю прадуктаў, а гэта нятанна на любым тыпе харчавання. Радуе, што ў Беларусі сёння можна дастаць амаль усе патрэбныя прадукты. Праўда, многія з іх даражэйшыя, чым за мяжой: таму, напрыклад, крупу кіноа я стараюся купляць у Вільні. Тое самае з мукой розных відаў (кшталту рысавай, кукурузнай, грэцкай, нутавай) — мы просім прывозіць яе з Расіі ўсіх знаёмых пры першай нагодзе. Бракуе ў нас пакуль і вегетарыянскіх ці веган-кавярняў: у падарожжах нам з харчаваннем у грамадскіх месцах значна прасцей.
Не ўсе знаёмыя разумеюць мой выбар. Шмат каму цяжка прыняць ідэю прафілактыкі хвароб — маўляў, навошта так заганяцца, калі нічога не баліць.
Дактары не крытыкуюць: проста таму, што ніхто не здагадваецца спытаць на прыёме, чым я харчуюся.
Я асабіста лічу вялікай бядой тое, што ў нашай сістэме медыцынскай адукацыі так мала ўвагі надаецца сувязі здароўя і харчавання. Падчас назірання за цяжарнасцю ў жаночай кансультацыі мяне радавала, што калі заходзіла гаворка пра прадукты, у якіх шмат жалеза, то гінеколаг называла выключна раслінныя прадукты. Пытанне з педыятрам вырашылася прэвентыўна: я знайшла спецыялістку, якая знаёмая з асаблівасцямі расліннага харчавання. Але першы час, пакуль мы назіраліся ў дзяржаўнай паліклініцы, загадчыкі аддзяленняў настойвалі на тым, каб мы ўсё ж увялі жывёльныя прадукты ў прыкорм дзіцяці.
Увогуле, што тычыцца харчавання сына, у мяне няма ілюзій, што ён ніколі ў будучыні не пакаштуе што-небудзь мясное ці нейкі ненатуральны прымак з крамы.
На гэты момант я стаўлю сабе пасільную задачу сачыць за харчаваннем дома і паказваць прыклад. Калі сын падрасце, у яго будзе база, да якой ён заўжды зможа вярнуцца, калі раптам яго куды занясе.
Як мы спажываем увесь комплекс вітамінаў?
Я набываю розную садавіну зімой, але ўлетку стараюся нарыхтаваць як мага больш на запас. Шмат ягад і садавіны замарожваю, папярэдне перабіўшы іх у кухонным камбайне. Пюрэ, што атрымліваецца, заліваю ў прамавугольную форму з пакетам. Калі маса замярзае, прыбіраю форму і выкарыстоўваю яе зноў — так прадукты займаюць менш месца ў маразілцы. У гэтым сезоне я набыла сабе яшчэ сушылку-дэгідратар. Ужо другі месяц сушу ўсё, што можна потым выкарыстоўваць у гатоўцы: тыя ж ягады, грыбы, памідоры, садавіну.
Што тычыцца дадатковых вітамінаў, то мы прымаем вітаміны D і B12 (апошні, дарэчы, набыць у Беларусі можна толькі ў комплексе вітамінаў B, асобна даводзіцца замаўляць з-за мяжы). Дарэчы, гэтых вітамінаў вельмі часта бракуе не толькі вегетарыянцам, як лічыцца, але ўсім астатнім людзям, таму трэба за гэтым момантам сачыць.
Топ-3 хуткія перакусы ад Крысціны Геер:
Сытны салат у лавашы
У салатніку змяшаць фасолю (зварыць загадзя ці ўзяць кансерваваную і добра прамыць), пакрышаныя памідоры і авакада. Можна дадаць пятрушкі/кінзы, заправіць лімонным сокам. Завярнуць у лаваш па тыпу бурыта. Лаваш у сваю чаргу абярнуць кулінарнай фальгой.
Салат з хумусам у лавашы
Зрабіць салат са свежай гародніны. Напрыклад з капусты, морквы, агуркоў і зеляніны.
Хумус можна ўзяць гатовы альбо зрабіць самім. Для гэтага трэба ўзбіць у блэндары загадзя адвараны нут, зубок часныку, палову лімона, 2 ч. л. куміну, 2 ст. л. кунжутнай пасты альбо кедравых арэшкаў (ці кеш'ю), дадаўшы вады да патрэбнай кансістэнцыі.
Палову ліста лаваша змазаць хумусам тоўстым слоем, выкласці зверху салат і закруціць як бурыта, а потым завярнуць у фальгу.
Аўсяныя пячэнькі
Спатрэбяцца:
- 2 бананы;
- 1 шклянка аўсяных камякоў;
- 1/2 шклянка мукі (рысавай/грэцкай/нутавай);
- 1/2 шклянкі разынак (дробна парэзаных фінікаў/чарнасліву/курагі);
- 1 ч. л. гашанай соды;
- 1 ст. л. арэхавай пасты (любой, але можна і без яе).
Узбіць у блэндары ці размяць відэльцам бананы і арэхавую пасту, дадаць камякі, муку, соду, замяшаць цеста. У апошнюю чаргу дадаць сухафрукты. Выкласці лыжкай на бляху. Выпякаць 15-18 хвілін пры 180 градусах.
Чытайце таксама: