Як адзначаюць стагоддзе абвяшчэння незалежнасці краіны колішняй Расейскай Імперыі
У 2017—2018 гадах усе дзяржавы, якія паўсталі на тле Расейскай Імперыі і працягваюць сваё існаванне, святкуюць стагоддзі аб’яўлення незалежнасці.
Беларусь не выключэнне — 25 сакавіка ў Мінску пройдзе святочны канцэрт да дня абвяшчэння незалежнасці Беларускай Народнай Рэспублікі. Ён арганізаваны дэмакратычнай супольнасцю, пры гэтым улады застаюцца ў баку ад святкавання. Варта разгледзець, як святкуюць стагоддзе сваёй незалежнасці іншыя дзяржавы, якія паўсталі ў гэты перыяд.
Прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў абвясціў 2018 год Годам Азербайджанскай Дэмакратычнай Рэспублікі.
У сувязі з гэтым плануецца правядзенне шэрагу афіцыйных мерапрыемстваў у самой краіне і за мяжой. Азербайджанская Дэмакратычная Рэспубліка была абвешчаная 28 мая 1918 года і стала першай свецкай дэмакратычнай дзяржавай ісламскага свету, а таксама першай мусульманскай дзяржавай, дзе жанчыны мелі выбарчыя правы.
У Арменіі дзень абвяшчэння Рэспублікі Арменія (Першай Рэспублікі Арменія) 28 мая 1918 года з’яўляецца афіцыйным святам — Днём Рэспублікі, гэта выхадны дзень.
Да стагоддзя з дня абвяшчэння Першай Рэспублікі запланаваны шэрагмерапрыемстваў у Арменіі і за мяжой.
Грузія святкуе Дзень незалежнасці 26 траўня, у гонар прыняцця ў 1918 годзе Акта аб дзяржаўнай незалежнасці Грузінскай Дэмакратычнай Рэспублікі.
У гэты дзень традыцыйна праходзіць вайсковы парад і святочны канцэрт. Прэзідэнт Грузіі Георгі Маргвелашвілі аб’явіў 2018 год Годам свабоды.
Казахстан шырока адзначае стагоддзе Алаш-Арды. Нацыянальна-дэмакратычная рэспубліка Алаш (у савецкай гістарыяграфіі — Алашская аўтаномія) была абвешчана 13 снежня 1917 года і ліквідавана бальшавікамі 5 траўня 1920 года.
Менавіта Алаш-Арда лічыцца ў Казахстане падмуркам сучаснай дзяржаўнасці краіны. Адзначэннедаты праходзіць паводле зацверджанага Нурсултанам Назарбаевым плана мерапрыемстваў: выходзяць кнігі і фільмы, адкрываюцца помнікі ў гонар дзеячаў Алаш-Арды.
Стагоддзе Алаш-Арды. Выява Qamshy.kz.
Малдоваадзначыла стагоддзе Малдоўскай Дэмакратычнай Рэспублікі 2 снежня ў кішынёўскім Палацы рэспублікі.
Ва ўрачыстасцях удзельнічаў прэзідэнт Ігар Дадон і члены ўрада.
Латвія святкавацьме стагоддзе незалежнасці 18 лістапада.
Да 2021 года запланавана больш за 800 мерапрыемстваў не толькі ў Латвіі, але і за мяжой. Да святкавання створанае спецыяльнае бюро пры Міністэрстве культуры.
Літва адзначыла стагоддзе незалежнасці 16 лютага. З нагоды ўрачыстасцей Літву наведалі замежны госці, сярод якіх прэзідэнты Германіі, Польшчы, Латвіі, Эстоніі, Ісландыі, Украіны, Грузіі,
а таксама прадстаўнікі каралеўскіх сем’яў Швецыі і Даніі. Удзень у Кафедральным саборы Вільні прайшло святочнае богаслужэнне з удзелам Далі Грыбаўскайце, а скончылася святкаванне запальваннем сотні «вогнішчаў свабоды» на праспекце Гедыміна і святочным канцэртам на Кафедральнай плошчы і ў Нацыянальным тэатры оперы і балета. Мерапрыемствы будуць праходзіць на працягу ўсяго 2018 года.
У Польшчы да святкавання стагоддзя аднаўлення незалежнасці створаны Нацыянальны камітэт.
Вялікая колькасць мерапрыемстваў пройдзе ў Польшчы і за мяжой. Нацыянальнае свята незалежнасці Польшчы традыцыйна адзначаецца 11 лістапада. У гэты дзень у 1918 годзе Юзаф Пілсудскі стаў кіраўніком дзяржавы, быў сфарміраваны першы ўрад.
Марш Незалежнасці. Варшава, 2011. Фота Adam Kliczek.
Украіна адзначае абвяшчэнне незалежнасці ў рамках святкавання стагоддзя Украінскай рэвалюцыі 1917—1921 гадоў.
2017 год быў абвешчаны прэзідэнтам Пятром Парашэнкам Годам Украінскай рэвалюцыі. Таксама ўрадам зацверджаны Планмерапрыемстваў 100-годдзяпадзейУкраінскайрэвалюцыі.
Святкаванне 100-годдзя незалежнасці Фінляндыі праходзіла на дзяржаўным узроўні амаль увесь 2017 год.
З 1 студзеня па 6 снежня (Дзень незалежнасці) адбываліся святочныя мерапрыемствы. Падрыхтоўкай мерапрыемстваў юбілею займаўся праект «Фінляндыя — 100 гадоў» пры апараце Дзяржаўнай рады, рэалізацыю мерапрыемстваў па ўсёй краіне праводзілі рэгіянальныя аб’яднанні «Фінляндыя — 100 гадоў», якія складаліся з рэгіянальных саюзаў і шасці найбуйнейшых гарадоў.
Дом урада ў Хельсінкі 6 снежня 2017 года, падсвечаны ў колеры нацыянальнага сцяга. Фота Htm, CC-BY-SA-3.0.
Эстонія адзначыла незалежнасць Эстонскай Рэспублікі 24 лютага.
Па ўсёй краіне праходзілі святочныя мерапрыемствы, у Таліне адбыўся вайсковы парад. 23 лютага 1918 года Камітэт па выратаванні Эстоніі выдаў у горадзе Пярну Маніфестдаэстонскаганарода, які абвясціў Эстонію незалежнай дзяржавай, 24 лютага Маніфест быў апублікаваны ў Рэвелі (Таліне). Юбілей будзе святкавацца ўвесь год.
Са спіса дзяржаў, якія абвясцілі аб незалежнасці ў перыяд распаду Расейскай Імперыі, на дзяржаўным узроўні не святкуе хіба толькі Беларусь.
У Беларусі ў дзяржаўных музеях пройдзе невялікаяколькасцьвыставак пра гэты перыяд, а асноўнае святкаванне ўзяла на сябе грамадзянская супольнасць. Для Расеі, якая захоўвае імперскія традыцыі, было б дзіўна неяк адзначаць гэты перыяд. Хаця, магчыма, супольнасці прыхільнікаў незалежнасці Паўночнай Інгрыі ці Паўночнакарэльскай дзяржавы неяк ушануюць падзеі, звязаныя з абвяшчэннем незалежнасці гэтых краін у 1919 годзе.
