У Польшчы хочуць перайменаваць вуліцу Браніслава Тарашкевіча
Ахвяра НКВД можа стаць і ахвярай «дэкамунізацыі», піша Алесь Чайчыц.
У Бельску-Падляскім могуць перайменаваць вуліцу Браніслава Тарашкевіча, знакамітага беларускага лінгвіста і палітыка, аўтара першай граматыкі беларускай мовы, дэпутата польскага Сойма ў дваццатыя гады, закатаванага савецкім НКВД ў 1938 годзе.
Як пішаGazeta Wyborcza, польскі Інстытут Нацыянальнай Памяці прапаноўвае перайменаваць гэтую вуліцу ў рамках працэсу «дэкамунізацыі» ў Падляскім ваяводзтве.
Абсурд: у сучаснай Беларусі рэпрэсаваны незалежнік Тарашкевіч і названая ў ягоны гонар «тарашкевіца» — наадварот, сымбалі антысавецкасьці.
У гонар Тарашкевіча таксама названы беларускі ліцэй у Бельску-Падляскім. Ці прымусяць яго таксама перайменавацца?
Тарашкевіч, масон і сацыяліст, у выніку складанай палітычнай эвалюцыі стаў адным зь лідараў Беларускай Сялянска-Работніцкай Грамады і сябрам прасавецкай КПЗБ. Інстытут Нацыянальнай Памяці, магчыма, ня памятае, што прычынай палітычнай эвалюцыі Тарашкевіча была шматгадовая дыскрымінацыя беларусаў у Заходняй Беларусі. Тарашкевіч быў арыштаваны палякамі спачатку ў 1927 і другі раз у 1931 гадах, і ў 1933 годзе абменены з Францішкам Аляхновічам у рамках абмену палітычнымі вязьнямі між Польшчай і СССР. У 1937 годзе ён быў арыштаваны ўжо ў СССР, разам з усімі паплечнікамі па заходнебеларускім нацыянальным руху, і забіты.
Для беларусаў Тарашкевіч — важная гістарычная асоба, інтэлектуал і сымбаль змаганьня за свае нацыянальныя правы.
А канфлікты вакол гісторыі — гэта наша супольная ўсходнеэўрапейская бяда.
Войны на Балканах, анэксія Крыма і вайна на Данбасе, вугорскія пагрозы Ўкраіне з-за закону аб адукацыі — усё гэта сымптомы той жа самай хваробы. Беларусы ад гэтай хваробы, на жаль, таксама не свабодныя. Сярод іх таксама ёсьць наіўныя людзі, якія заклікаюць да перадзелу межаў. Праўда, у Беларусі гэта робяць адзінкавыя маргінальныя паўвар’яты, а не буйныя палітыкі ці рэспэктабэльныя грамадзкія дзеячы.
Прыкра назіраць, як пасьпяховая эўрапейская Польшча у пытаньнях гістарычнай памяці ўстае на чатыры нагі. Хаця памятайма, што ня ўсе палякі стаяць за гэтай палітыкай.
Удвая прыкра, што ў Польшчы робяцца шкодныя інфантыльныя жэсты ў той самы час, калі гэта больш за ўсё выгадна агрэсіўнай пуцінскай Расеі.
Аднойчы ўсе мы — палякі, беларусы, вугорцы, расейцы, літоўцы, сэрбы — гэтымі дзіцячымі нацыяналістычнымі хваробамі, нарэшце, перахварэем. Хутчэй бы ўжо гэты час прыйшоў.
А пакуль заклікаю беларускую грамадзкасьць у Польшчы не пакідаць сытуацыю па-за ўвагаю. Мабілізуйце беларускую амбасаду, рабіце нешта, каб абараніць імя Браніслава Тарашкевіча.
