Вольга Бабкова. Час паміж ваўком і сабакам
Дэвіз Давыда Гарадзенскага — «Нас мала, не чакайце літасьці!». Цікавы сэнс, калі зьмяніць гледзішча. Да каго зьвяртаўся Давыд — да сваіх воінаў ці да ворагаў? І ці не зварот гэта па‑караткевіцку да тых, хто выбраў сабе асаблівы шлях?
Дэвіз Давыда Гарадзенскага — «Нас мала, не чакайце літасьці!». Цікавы сэнс, калі зьмяніць гледзішча. Да каго зьвяртаўся Давыд — да сваіх воінаў ці да ворагаў? І ці не зварот гэта па‑караткевіцку да тых, хто выбраў сабе асаблівы шлях?
* * *
Дзіўна глядзець на манашку, якая бяжыць за аўтобусам. Здаецца, ёй бегчы забаронена, бо бег — гатунак жарсьці. (Бяжы, Лола, бяжы!)
* * *
Глядзець у вокны прабягаючых на хуткасьці машынаў — тое самае, што заглядаць у асьветленыя вокны дамоў. Канфігурацыі чужога жыцьця вабяць і адштурхоўваюць адначасова.
* * *
Рабін на беларуска‑ўкраінскай мяжы. Пэрсанаж Фэліні. Аўтэнтычны, бы зь Зінгера ці Сівэлы. Пэйсы — усім пэйсам на сьвеце. Шырыня цела неахопная. Пульхны, круглы, малады, патыхае жарам пад чорнай апранахай. А побач сынок. Худы, таксама ў чорным. З пэйсамі. Паменшаная ў шмат разоў копія бацькі. Такі сухарык, умацаваны верай і традыцыяй. Іх дарагое запыленае аўто дашчэнту запоўнена трантамі. Здаецца ў ім скранулася зь месца ўся сям’я рабіна. Гэткі птушыны дом на колах. Жыдоўскі дом дзівосных істот.
* * *
Чарнаўцы — горад мары. Нібы выцінанка з горнага рэльефу. Горад — казка. Горад — прывід. Вечнасьць блукае па ягоных вулках. Як нідзе людзі выдаюць тут на часовых падарожнікаў. Ажурная ляпніна на фасадах дамоў, кованка гаўбцоў і карнізаў. Шчыльны, убіты па макаўку брук. Адна карцінка зьмяняецца на другую. Бы нейкі адвечны катрыншчык дастае на імгненьне з глыбокай кішэні паштоўкі і тут жа зноў хавае іх у бяздонных апранахах.
* * *
…ад чырвонага і зялёнага мільгаціць у вачох. Недарэчная агрэсія.
* * *
У Ізраілі, як аказалася, няма сутоньня. Там пераход ад сьветлага дня да цемры ночы імгненны, без памежжа, бяз шэрай гадзіны. На гэта скардзілася Фаня, жыхарка колішняга Менску, цяперашняя ерусалімка. Вось, які яшчэ ты маеш скарб, радзіма! А я люблю зьмярканьне. Час паміж ваўком і сабакам.
* * *
Цяпер ведаю, як і чым пахне ў пекле, бо патэльня, пакінутая на агні на цэлы дзень, яскравая згадка пра тое, на што забывацца ня варта. Тлусты пах распаленага, струшчанага жалезьзя, гаркавы, папялісты, іржавы, сьпечаны, які імгненна зьбівае дыханьне, а гартань напампоўвае горыччу, прасочваецца ва ўсе шчыліны і закануркі дому, і сьцены пасьля ўсё адно застаюцца бы запэцканыя лоем.
* * *
Злавіла сябе на думцы, што страшэнна хочацца пацерціся шчакой аб патыліцу бялёсага хлопчыка гадоў дзевяці. Валасы кароткія, амаль вожыкам тырчаць, адзін у адзін. Чысьціня неверагодная. Пэўна, сапраўды пахне вераб’ямі гэтае месца на хлапчуковай галаве.
* * *
А яшчэ згадала старога чалавека на ровары з‑пад Пінску. Ехаў, круціў пэдалі, шчасьліва ўсьміхаўся насустрач вечароваму сонцу, і цёплы вецер кранаў ягоны твар, разьдзімаючы даўгую сівую бараду на дзьве роўныя белыя паловы. Калі ровар праехаў, па‑за сьпіной чалавека засьвяціліся ў промнях часткі ягонай белай‑белай барады, якія ляцелі над плячамі, падхопленыя проймай, амаль паралельна зямлі.
* * *
У сярэдзіне адной сям’і сьняцца сны, якія бы ланцужком зьвязваюць сямейнікаў. Гэтак, мая цётка Галя з засьнежанага мястэчка на захадзе Беларусі паскардзілася маёй маці, што ніяк не прыйдзе да яе мой ліст зь летнімі фотаздымкамі. Даведаўшыся пра гэта, я тут жа сасьніла сон, у якім выразна пабачыла драўляную паштовую скрынку ля дому, а праз шчыліны ў яе скалелым нутры канвэрт са сваім лістом, які туліўся ў цеснай прасторы паміж заінелых сьценак. На другую ж ноч ужо мая маці сасьніла тую самую паштовую скрынку пасярод сумётаў у садзе, з задзьмутай сьнегам сярэдзіны якой, старанна вызваляла капэрту зь менскім адрасам, саскрэбваючы пальцамі сьнег, каб адчыніць дзьверкі. На трэці дзень цётка Галя насамрэч атрымала той ліст. І гэта ўжо ня сон. Як праўда і тое, што мой дзед, іх бацька, зьніклы ў сьнягах Магадану 64 гады таму, служыў у заходнебеларускім мястэчку паштальёнам.
* * *
Штодзённа ў рубрыцы «Літаратура» на сайце НН — новыя творы. Чытайце для сэрца, чытайце для розуму, чытайце для мовы.
