Прэйгерман: Я заклікаў не «заплюшчыць вочы на арышты», а да перамоваў
Ліст кіраўніка «Ліберальнага клуба» ў Рэдакцыю «Нашай Нівы».
Загаловак да пераказу майго артыкула для аналітычнага цэнтру Carnegie Europe, які з’явіўся на «Нашай Ніве», абсалютна скажае мой мэсідж.
Ці «Прэйгерман заклікаў ЕС заплюшчыць вочы на арышты ў Беларусі»? Калі Прэйгерман да чаго ЕС і ўсіх каментатараў і заклікаў, то акурат да таго, каб вочы расплюшчыць. А таксама ўключыць галовы!
Як чалавеку, які глядзіць на палітыку і міжнародныя адносіны праз прызму навуковых метадаў (а не фантазій, эмоцый ці палітычных амбіцый), мне сорамна і балюча, што незалежная будучыня Беларусі з’ўляецца закладніцай дурасці. Адной з форм дурасці, як вядома, ёсць надзея, што паўтарэнне адных і тых жа памылак нейкім цудоўным чынам прывядзе да лепшых вынікаў. А менавіта гэта шмат гадоў і працягваецца ў нашых дачыненнях з ЕС.
Дурасцю вельмі лёгка маніпуляваць. Менавіта гэтым доўгія гады займаюцца розныя людзі ўнутры і па-за межамі Беларусі. На жаль, наша краіна мала кім у ЕС і агулам на Захадзе ўспрымаецца як стратэгічна важная. Таму замест сур’ёзных інвестыцый часу і рэсурсаў у развіццё адносін з Беларуссю заходнія палітыкі і чыноўнікі схільныя да простых рашэнняў. А што можа быць прасцей, чым гучна ўвесці санкцыі, якія ніяк на адаб’юцца на інтарэсах абсалютнай большасці краін ЕС?
Але трагедыя ў тым, што такія простыя рашэнні адбіваюцца на будучыні Беларусі. Я думаю, што ўсе чытачы «Нашай Нівы», як і я, хацелі б жыць у незалежнай краіне, якія б унутраныя і знешнія выклікі нас з вамі ні чакалі. Чаму санкцыі і мінімізацыя супрацы з ЕС падрываюць перспектывы нашай незалежнасці — чытайце ў маім артыкуле на сайце Carnegie Europe. Калі ёсць праблемы з разуменнем ангельскай мовы, то пераканайце рэдакцыю «Нашай нівы» усё ж такі перакласці яго цалкам. Бо мяне яны не слухаюць.
Да чаго ж усё ж Прэйгерман заклікаў ЕС?
Да таго, каб шукаць новыя падыходы да Беларусі, якія прывядуць да лепшых вынікаў для 9,5 мільёнаў грамадзян краіны і для беларуска-еўрапейскіх адносін. І калі «Наша Ніва» не зразумела галоўны мэсідж, то вось ён.
Так, толькі перамовы могуць прывесці ў нашай рэчаіснасці да пазітыўных вынікаў у адносінах паміж ЕС і Беларуссю. Толькі перамовы могуць спрыяць паляпшэнню сітуацыі ўнутры краіны, перадухіленню новых рэпрэсій і зняволенняў. Пры гэтым перамовы не выключаюць магчымасці ўжывання ўсяго арсеналу метадаў уздзеяння на іншы перамоўны бок, у тым ліку і санкцый.
Але ж не трэба блытаць перамовы з эпізадычнымі візітамі еўрачыноўнікаў ці еўрадэпутатаў, якія прыязджаюць, каб зрабіць чарговыя палітычныя дэкларацыі і заклікаць Менск адмяніць смяротнае пакаранне. Перамовы — гэта сур’ёзны дыпламатычны інструмент, які патрабуе адпаведнай палітычнай волі і прафесійнай падрыхтоўкі. Яны могуць быць вельмі непрыемнымі для ўдзельнікаў, але ж для таго ў нашым жыцці і з’явіліся дыпламаты.
Таму ЕС (гэтак жа, як і «Нашу Ніву») я заклікаю ўсяго толькі быць крыху больш прафесійным у адносінах да Беларусі. Пры гэтым я не сцвярджаю, што прафесіяналізму еўрапейскім дыпламатам бракуе. Проста прафесіяналам трэба даць працаваць, а не рабіць іх закладнікамі простых рашэнняў.
