«Treba było jechać ź im». Mamu Sašy Aŭdzieviča, jaki prajechaŭ Jeŭropu «na rukach», pazbavili dapamohi
Biełarus Saša Aŭdzievič, jaki prajechaŭ 4 tysiačy kiłamietraŭ na chendbajku pa Jeŭropie, viarnuŭsia na radzimu i daviedaŭsia: jaho mamu pazbavili dapamohi pa dohladzie za invalidam. Asnoŭnaja pryčyna — za Sašam adsutničaŭ kruhłasutačny dohlad. TUT.BY raźbiraŭsia, što da čaho.
Kab ździejśnić svajo vialikaje padarožža, Saša Aŭdzievič šmat čamu navučyŭsia. Naprykład, stavić pałatku u pachodnych umovach, niahledziačy na paškodžany chrybietnik. Fota: Vadzim Zamiroŭski, TUT.BY
«Toje, što nie było pobač, nie aznačaje, što nie było dapamohi»
Zusim niadaŭna my pisali, jak u Nacyjanalnym aeraporcie sustrakali Sašu Aŭdzieviča. Hety chłopiec pierasoŭvajecca na invalidnym vazku, maje pieršuju hrupu invalidnaści, ale zmoh ažyćciavić svaju maru: na ručnym rovary jon dabraŭsia da Partuhalii. Uvieś čas padarožža jaho padtrymlivali sotni ludziej.
Viarnuŭšysia na radzimu, u Lidu, Saša daviedaŭsia, što jaho mamu pazbavili dapamohi pa dohladzie za invalidam pieršaj hrupy — nieŭzabavie paśla jaho adjezdu. Pra situacyju jon raspavioŭ na svajoj staroncy na Facebook.
— Ja nie skardžusia, ale jak by heta vam skazać: vykazvaju svajo poŭnaje nierazumieńnie, — kaža TUT.BY Alaksandr Aŭdzievič. — Padčas majoj pajezdki mama nie chacieła mianie chvalavać i ničoha nie kazała. Ja viarnuŭsia i daviedaŭsia: pakul ja jechaŭ i źbiraŭ hrošy na centr reabilitacyi ŭ Lidzie, majoj pamahataj admovili ŭ vypłatach.
Saša razvažaje: hrošy płaciać za dapamohu. Toje, što jaho pamočnicy nie było pobač u padarožžy, nie aznačaje, što jon nie adčuvaŭ jaje dapamohi.
— Jana zaŭsiody była na suviazi, pieraličvała hrošy dla mianie na biełaruskuju kartku, kali heta było nieabchodna. Była napahatovie i, kali što zdaryłasia b sa mnoj u darozie, — była hatovaja tut ža pryjechać da mianie.
«Nastojvali, kab ja pryjechała i napisała zajavu, što nie budu za im dahladać»
Dapamoha pa dohladzie za invalidam pieršaj hrupy składaje prykładna 140 rubloŭ. Hanna Aŭdzievič da avaryi, u jakuju niekalki hadoŭ tamu trapiŭ Saša, pracavała na dziaržpradpryjemstvie. Kab dahladać syna, pryjšłosia zvolnicca.
— Paśla Sašavaha adjezdu ja nie atrymała dapamohu. Na maje pytańni adkazali: raz syn źjazdžaje — treba było jechać ź im, dahladać jaho ŭ padarožžy. A raz nie pajechała — dapamoha mnie nie pałožana, — krychu źbiantežana raspaviadaje Hanna. — Ja kažu: dyk u nas i nie było srodkaŭ na toje, kab apłacić takuju pajezdku dvaim, jak vy ŭsio heta sabie ŭjaŭlajecie? Jon ža nie adpačyvać jeździŭ — jon zrabiŭ važnuju spravu, pradstaviŭšy va ŭsich hetych krainach Biełaruś. U adkaz nastajali, kab ja pryjechała i napisała zajavu, što nie budu jaho dahladać. Źjeździła, padpisała… Raniej nikoli nie było takoha, kab Saša adjazdžaŭ kudyści na try miesiacy, tamu ja navat nie viedała, što pavinna kamuści paviedamić…
Hanna Aŭdzievič dadaje, što dapamoha siońnia dla jaje — adzinaja krynica dachodu.
— Uładkavacca na niejkuju padpracoŭku, atrymlivajučy dapamohu, ja nie maju prava. A mahła b choć prybiralščycaj padpracoŭvać pa viečarach. Ja nie chaču ni na što skardzicca, prosta niejkija zakony vuhłavatyja.
Siońnia Hanna Aŭdzievič jeździła padavać dakumienty, kab aformić dapamohu nanova.
— Kali ščyra, to troški i kryŭdna. Pra Sašu kaža ŭsia Biełaruś, jon ździejśniŭ vialiki ŭčynak. A mnie siońnia kažuć: napisać zajavu vy majecie prava, ale atrymajecie vy znoŭ dapamohu ci nie — heta my jašče pahladzim.
Sacabarona: «Dohlad za invalidam pieršaj hrupy pavinien być kruhłasutačny»
U adździele piensij i dapamoh upraŭleńnia pa pracy, zaniatasci i sacyjalnaj abaronie Lidskaha rajvykankama z pretenzijami nie zhodnyja.
— Zhodna z pałažeńniem, dapamoha pa dohladzie vypłačvajecca asobam, jakija ažyćciaŭlajuć pastajanny dohlad. Heta dapamoha inšych asob u ažyćciaŭleńni adnoj abo niekalkich nierehulujemych patrebaŭ: apranańnie, abuvańnie, karmleńnie, dapamoha ŭ ažyćciaŭleńni asabistaj hihijeny, fizijałahičnych adpraŭleńniaŭ i hetak dalej, — kaža načalnik adździeła Iryna Tarasienka. — Kali jon nie znachodziŭsia pobač z mamaj taki praciahły čas, to dapamoha nie moža vypłačvacca, pakolki dohlad nie ažyćciaŭlaŭsia. Jaho niama…
Iryna Tarasienka śćviardžaje: dapamoha pa dohladzie dajecca tym, chto pobač kruhłasutkava.
— Akramia hetaha, jaho mama jašče i pracavała. Heta parušeńnie normaŭ pałažeńnia. Heta značyć, pa dapamohach pierapłata była. Dapamoha vypłačvajecca niepracujučym ludziam, jakija majuć mahčymaść sapraŭdy ažyćciaŭlać dohlad, — zaklučaje Iryna Tarasienka.
Fota: Volha Šukajła, TUT.BY
Apošni momant Hanna Aŭdzievič tłumačyć.
— Tak, było za hod dzion dziesiać aficyjnych pracy… Nie dumała, što heta taki istotny momant. Dyk ja za tyja dni jašče pavinna 800 tysiač addać u sacabaronu. Siońnia mnohija, chto dahladaje invalidaŭ, vymušanyja padpracoŭvać choć dzie-niebudź — niechta na rynak idzie harodninu pierabrać, niechta jašče kudyści, mnohija nie afarmlajucca, tamu što bajacca… siońnia dapamoha pa dohladzie invalidaŭ — nižejšaja za pražytačny minimum, čamu ž nielha padpracoŭvać? Ale naohuł, viedajecie, usio abydziecca. Hałoŭnaje, što ŭ nas usio ŭ paradku, i ja rada, što syn viarnuŭsia i ź im usio dobra.
Ofis pa pravach ludziej ź invalidnaściu: «Kali čałaviek zadavoleny dohladam i ŭ jaho niama pretenzij — hetaha dastatkova»
U Ofisie pa pravach ludziej ź invalidnaściu tłumačać, što jość pastanova Saŭmina, jakaja rehuluje miechanizm dohladu za ludźmi ź invalidnaściu pieršaj hrupy. Tam adznačana, što pasłuha pa dohladzie pavinna akazvacca sistematyčna.
— Ale sistematyzm našy kiraŭniki razhladajuć svojeasabliva. Jany pradjaŭlajuć nieadekvatnyja patrabavańni da tych, chto dahladaje, — ličyć kaardynatar Ofisa Siarhiej Drazdoŭski. — Naprykład, što ŭ luby momant, kali b jany ni pryjšli, dahladajučy pavinien znachodzicca la hetaha čałavieka, što jon ledź nie pracoŭnyja hadziny pavinien być pobač z hetym čałaviekam. Usio heta hłupstva. Adzinym vyznačalnikam dastatkovaści i jakaści pracy źjaŭlajecca čałaviek, za jakim ažyćciaŭlajecca dohlad. Kali jon zadavoleny dohladam i nie pradjaŭlaje pretenzij — hetaha bolš čym dastatkova. Dadamo, što pastanova nie praduhledžvaje vyčarpalny pieralik rabot i ich abjom, jakija pavinien vykonvać pamočnik.
Siarhiej Drazdoŭski dadaje, što pastanova i tak utrymlivaje šerah abmiežavańniaŭ.
— Naprykład, ludzi, jakija ažyćciaŭlajuć dohlad, siońnia nie mohuć raźličvać na paralelnuju pracu, studentami nie mohuć być, — kaža jon. — I tak stvorany ŭmovy, pa jakich ludziam ź invalidnaściu praktyčna niemahčyma znajści pamočnika. Padobnyja situacyi, kali pamočnikaŭ prosta vyklučajuć ź śpisu, ničoha nie padajučy naŭzamien, byli ŭ nas i ŭ Hrodzienskaj vobłaści, i ŭ Bresckaj, i ŭ Homielskaj. Zdarałasia, i što da pamočnika byli pretenzii, kali padapiečny vyjazdžaŭ bieź jaho za miažu.
