Upieršyniu za 17 hadoŭ hramadzianina Biełarusi pakarali za abrazu rodnaj movy
Upieršyniu z 1999 hoda ŭ Biełarusi byŭ pryciahnuty da administracyjnaj adkaznaści hramadzianin, jaki abražaŭ rodnuju movu, čym parušyŭ artykuł 9.22 Kodeksa ab administracyjnych pravaparušeńniach (parušeńnie zakanadaŭstva ab movach).
Pakarańnia dla žychara Mazyra Dźmitryja Ščarbatych, jaki ŭ internecie nieadnarazova źniavažliva vykazvaŭsia pra biełaruskuju movu, damohsia žychar Homiela Ihar Słučak. Jon piša mahistarskuju dysiertacyju na temu «Pravavyja asnovy dziaržaŭnaj moŭnaj palityki ŭ Respublicy Biełaruś», tamu, aproč adstojvańnia nacyjanalnych kaštoŭnaściaŭ, jurydyčnaja častka kanfliktu jamu była cikavaja jak častka jaho navukovaj pracy.
Kanflikt, jaki skončyŭsia administracyjnym pakarańniem — štrafam čatyry bazavyja vieličyni, pačaŭsia z kamientara byłoha supracoŭnika sajta offside.by Dźmitryja Ščarbatych na adnoj sa staronak u sacyjalnych sietkach. Tam abmiarkoŭvaŭsia novy biłbord futbolnaha kłuba «Słavija» (Mazyr) z nadpisami na biełaruskaj movie. Dźmitryj Ščarbatych pakinuŭ na staroncy kamientar, jaki abražaŭ rodnuju movu.
«Ja prapanavaŭ čałavieku vybačycca, ale jon zrabiŭ vyhlad, što drenna razumieje biełaruskuju movu i vybačacca nie staŭ, choć i skončyŭ VNU», — paviedamiŭ Ihar Słučak. Tady jon źviarnuŭsia ŭ Mazyrski rajvykankam z prośbaj pryciahnuć da adkaznaści žychara Mazyra zhodna z artykułam 9.22 KoAP (parušeńnie zakanadaŭstva ab movach), za publičnuju abrazu biełaruskaj movy. Z vykankama pryjšoŭ adkaz, što z hramadzianinam praviedzienaja prafiłaktyčnaja hutarka i «jon uśviadomiŭ svaje niepravamiernyja pavodziny i zapeŭniŭ u niedapuščalnaści ździajśnieńnia padobnych dziejańniaŭ u dalejšym». Taki adkaz nie zadavoliŭ Słučaka. «Ja znoŭ prapanavaŭ Dźmitryju Ščarbatych vybačycca, i jon znoŭ admoviŭsia, i pačaŭ źniavažliva vykazvacca ŭ moj bok. Heta havoryć, što jon nie «ŭśviadomiŭ svaje niepravamiernyja pavodziny». Tamu ja źviarnuŭsia ŭ prakuraturu», — dadaŭ žychar Homiela.
Prakuratura dała niekalki adkazaŭ, jak i rajvykankam, i ŭsio-taki ŭ vyniku žychar Mazyra byŭ pakarany štrafam u pamiery 4 bazavyja vieličyni.
Zapyt Ihara Słučaka u Infarmacyjny centr MUS pakazaŭ, što z 1999 hoda hramadzianie nie pryciahvalisia da adkaznaści pa artykule 9.22 KoAP.
«Jurydyčnaja realizacyja hetaha pytańnia — pryciahnieńnie da adkaznaści za abrazu movy, pakul nie dapracavanaja. Na maju dumku, i zychodziačy z praktyki pryciahnieńnia da administracyjnaj adkaznaści za parušeńnie zakanadaŭstva ab movach, nieabchodna pašyryć kolkaść subjektaŭ, jakija majuć prava składać pratakoł ab administracyjnym parušeńni. Pakolki pytańnie parušeńnia moŭnych pravoŭ davoli składanaje i patrabuje śpiecyjalnych viedaŭ, a składańnie pratakołaŭ ab pravaparušeńniach i naohuł abarony parušanych pravoŭ nie źjaŭlajecca asnoŭnaj dziejnaściu vykankamaŭ, heta vyklikaje ŭ svaju čarhu nie zaŭsiody pravilnaje tłumačeńnie normaŭ, ź jakimi vykankam sutykajecca redka, što ŭ svaju čarhu viadzie abo da spynieńnia administracyjnaj spravy, albo jaje zaciahvańnia da takoha momantu, kali vychodziać terminy pryciahnieńnia da adkaznaści. Vykankamy abjektyŭna nie vielmi dobra padrychtavanyja dla chutkaj i jakasnaj pracy z parušeńniami zakanadaŭstva ab movach», — prakamientavaŭ žychar Homiela.
Jaho prapanovy ab udaskanaleńni zakanadaŭstva prachodzili razam z usioj dypłomnaj rabotaj recenziju va ŭpraŭleńni justycyi Homielskaha abłvykankama i atrymali dobruju adznaku. Tamu, ličyć hramadski aktyvist, varta ŭzdymać hetaje pytańnie pierad PP NS.
Słučak dadaje, što ŭ žychara Mazyra Dźmitryja Ščarbatych heta była nie pieršaja abraza rodnaj movy publična, i jak dokaz pradstaŭlaje skrynšoty z roznych staronak u sacyjalnych sietkach i na forumach, dzie toj nieadnarazova źniavažliva pisaŭ pra biełaruskuju movu. «Treba spačatku prapanavać čałavieku vybačycca, rastłumačyć, što jon nie maje racyi, a paśla źviartacca ŭ orhany, jakija musiać pakarać čałavieka, kali jon nie razumieje, što abražać nacyjanalnyja movy nielha. Precedent stvorany, i spadziajusia, što tyja, chto lubiać pisać źniavažliva pra movu, zaraz krychu supakojacca», — padahulniŭ Słučak.
