Dzie ŭ Biełarusi najmienš razmaŭlajuć pa-rusku — cikavyja ličby
Ahraharadok Ručajoŭka znachodzicca na siaredzinie darohi pamiž Łojevam i Brahinam, heta paŭdniova-ŭschodni kraj Biełarusi. Pavodle pierapisu-2009, miascovy sielsaviet źjaŭlajecca samym biełaruskamoŭnym u krainie. Ručajoŭkaŭskija pierapisčyki zanatavali, što z 669 žycharoŭ doma pa-rusku razmaŭlajuć dvoje, jašče dvoje na trasiancy. A ŭsie astatnija — 99,4%! — pa-biełarusku.
Pomnik litary «ŭ» u Połacku.
«Naša Niva» praanalizavała poŭnyja linhvistyčnyja vyniki pierapisu nasielnictva-2009.
Tut razmaŭlajuć tolki pa-biełarusku
Taksama 99% biełaruskamoŭnych zafiksavanyja ŭ Akciabrskim sielsaviecie Kličaŭskaha rajona (ciapier likvidavany, jaho terytoryja raźmierkavana pamiž susiednimi sielsavietami) i vioscy Bukča Lelčyckaha rajona.
Sielsaviety z takimi vysokimi pakazčykami raskidanyja pa ŭsioj Biełarusi — 98% sustrakajucca pad Hłybokim, Ašmianami, Hancavičami, Mastami, Stolinam, Dziatłavam, Drahičynam, Bychavam…
Z rajonaŭ u cełym samymi biełaruskamoŭnymi možna ličyć Klecki (85,5%) i Iŭjeŭski rajony (84,2%). Cikava, što i toj, i druhi — miescy masavaha raśsialeńnia biełaruskich tataraŭ. Ale pryčyna biełaruskamoŭnaści, viadoma ŭ inšym: jany addalenyja ad vialikich haradoŭ, jakija ŭ saviecki čas byli centrami rusifikacyi.
Čytajcie taksama: Top-10 samych biełaruskamoŭnych haradoŭ i miastečak krainy + KARTA
Roznyja padychody
Padčas apošniaha pierapisu kolkaść tych, chto razmaŭlaje doma pa-biełarusku, skłała 23,4%. Heta dramatyčnaje padzieńnie z 37% u 1999 hodzie. U bujnych haradach ličba nižej, u vioskach — vyšej.
Zrazumieła, što vynikovyja ličby šmat u čym zaležali ad padychodaŭ pierapisčyka. U adnym ź sielsavietaŭ Mastoŭskaha rajona 96% doma razmaŭlajuć ni pa-rusku, ni pa-biełarusku, ni-polsku. A jak tady? Vidać, pierapisčyki vyrašyli ŭzakonić trasianku.
Ruskamoŭnyja maksimumy
Pad Dobrušam u Dziamjankaŭskim sielsaviecie doma pa-biełarusku razmaŭlaje tolki… 1 čałaviek. A 98% — pa-rusku. Praŭda, hety anamalny sielsaviet ciapier likvidavany.
Rekardsmienam pa ruskaści stała miastečka Suraž pad Viciebskam. Tut zafiksavany maksimum — 99% žycharoŭ zapisanyja jak ruskamoŭnyja. Padobnaja ličba — 96,3% — u susiednim miastečku Ruba.
A voś samyja ruskamoŭnyja harady na zachodniaj miažy — Vysokaje (96%) i Kamianiec (95%)… U vioskach taho rehijona, pavodle pierapisu, čaściakom hučyć ukrainskaja mova, ale ŭ haradach jana źnikaje.
Ni dla kaho nie sakret, što ŭ abłasnych centrach nadzvyčaj vysoki ŭzrovień ruskamoŭnaści:
Brest (3% pa-biełarusku — 94% pa-rusku)
Viciebsk (3% — 92%)
Homiel (4% — 92%)
Mahiloŭ (6% — 88%)
Hrodna (7% — 88%)
Minsk (6% — 82%).
Etničnyja mienšaści rusifikavalisia
Niachaj nie ździŭlaje, što ŭ abłasnych centrach sukupnyja ličby ruskaj i biełaruskaj movy nie daciahvajuć da 100%. Niekalki pracentaŭ žycharoŭ nasupierak praviłam nazyvali adrazu niekalki movaŭ, i hetyja hałasy zaličvalisia ŭ asobnuju kałonku.
Kolkaść tych, chto razmaŭlaje na polskaj, ukrainskaj i inšych movach etničnych mienšaściaŭ, minimalnaja — ahułam kala 10 tysiač čałaviek.
Ukrainskaj karystajucca doma 6200 čałaviek. Jany skancentravanyja ŭ Žabinkaŭskim i Małaryckim rajonach, a taksama kala Biełaviežskaj puščy. Sielsaviet-rekardsmien byŭ likvidavany, tamu lidar z acalełych — pamiežny Chacisłaŭski sielsaviet pad Małarytaj (4,2% tych, chto razmaŭlaŭ pa-ŭkrainsku).
Pa-polsku razmaŭlali doma 4200 čałaviek, roŭna pałova ź jakich — na terytoryi Hrodzienskaha rajona. Prymiežny Sapockin — miesca z maksimalnaj kancentracyjaj polskaj movy. 38% žycharoŭ tut zajavili, što razmaŭlajuć na movie Miłaša.
